Cây lá lốt chữa rất nhiều bệnh nhất là đau nhức xương khớp
Lá lốt là loại lá có dạng hình lá trầu, còn có tên gọi là lá cách, lá tất bát, lá trầu đất tùy theo từng địa phương.
Đây là loại lá được dùng phổ biến làm gia vị đồng thời cũng được nhân dân rất ưa chuộng để sử dụng làm thuốc.
Mô tả
Cây lá lốt có tên khoa học: Piper lolot, thuộc họ Hồ tiêu - Piperaceae. Lá lốt thuộc loại cây mềm, cao tới 1m, thân hơi có lông.
Lá hình trứng rộng, phía gốc hình tim, đầu lá nhọn, soi lên có những điểm trong. Phiến lá dài 13cm, rộng 8,5cm, mặt trên nhẵn, mặt dưới hơi có lông ở gân. Cuống lá dài chứng 2,5cm.
Cụm hoa mọc thành bông, bông hóa cái dài chứng 1cm, cuống dài 1cm.
Phân bố: Cây lá lốt mọc dại ven rừng, ven suối, ở những chỗ ẩm, có bóng mát. Cây phân bố ở Cao Bằng, Quảng Ninh, Hà Nội, Ninh Bình. Và cũng được trồng ở nhiều nơi khác khắp cả nước.
Cây lá lốt trồng bằng mấu thân, cắt thành từng khúc 20 - 25cm, giâm vào nơi ẩm ướt.
Dược tính
Lá lốt thường được nhân dân trồng để làm gia vị hay làm thuốc. Bộ phận dùng để làm thuốc của lá lốt là thân, hoa hay rễ. Cách dùng lá lốt làm thuốc có thể dùng tươi hay phơi khô, nếu dùng rễ thường hái vào tháng 8 - 9.
Về mặt y dược, lá lốt có vị cay, mùi thơm nồng, tính ấm đi vào các kinh vị, tỳ, gan, mật, có công dụng ôn trung (làm ấm bụng), tán hàn (trừ lạnh), hạ khí (đưa khí đi xuống) và chỉ thống (giảm đau).
Dùng cho các trường hợp đau bụng lạnh gây nôn thổ, tiêu chảy, hội chứng lỵ trên cơ địa hư hàn, đau đầu, đau răng, chán ăn đầy bụng, đau nhức xương khớp khi trời lạnh, chứng ra nhiều mồ hôi ở tay chân, mụn nhọt lâu liền miệng...
Cách sử dụng lá lốt làm thuốc
Sử dụng lá lốt chữa bệnh có 2 cách: dùng bài thuốc có lá lốt hoặc dùng món ăn có lá lốt.
Dùng món ăn có lá lốt
Lá lốt thường được sử dụng làm gia vị để chế biến các món ăn. Thực ra, các món ăn có lá lốt đã là bài thuốc rất tốt cho sức khỏe.
Lá lốt được dùng để chế biến rất nhiều món ăn như luộc chấm nước mắm tỏi gừng, xắt nhỏ như sợi chỉ để ăn sống hoặc xào với thịt bò, thịt lươn... Thành các món ăn vô cùng hấp dẫn.
Ngoài ra, lá lốt có thể dùng để bọc thịt băm, thịt bò, cá rồi rán, nướng dưới bếp than cũng rất ngon. Nhưng ngon nhất có lẽ là món canh lá lốt nấu thịt hoặc nấu với cá bớp, cho thêm vài sợi gừng tươi.
Lá lốt nấu canh ban đầu ăn hơi ngăm đắng có thể chưa quen, nhưng ăn nhiều sẽ thấy vị của nó vô cùng đặc sắc.
Việc ăn lá lốt thường xuyên sẽ giúp người ăn phòng và chữa được nhiều bệnh như đã nói trên kia.
Dưới đây là các bài thuốc chữa bệnh cực hay từ lá lốt không phải ai cũng biết:
1. Chữa phong thấp, đau nhức xương khớp
Bài thuốc 1: Lá lốt 12g, dây chìa vôi 12g, rễ cỏ xước 12g, hoàng lực 12g, rễ quýt rừng 12g, đơn gối hạc 12g. Sắc uống ngày 1 thang.
Bài thuốc 2: Lá lốt 16g, tầm gửi cây dâu 12g, tục đoạn 12g. Sắc uống 2 lần trong ngày.
Bài thuốc 3: Lá lốt 20g, cỏ xước 20g, cẩu tích 20g, hy thiêm 20g, rễ si 16g, rễ quýt rừng 16g, cà gai leo 12g, thiên niên kiện 10g. Sắc uống ngày 1 thang.
2. Trị đau lưng, sưng khớp gối, bàn chân tê buốt
Rễ Lá Lốt 15g, rễ Bưởi Bung 15g, rễ cây Vòi Voi 15g, rễ Cỏ Xước 15g. Sao vàng sắc uống 3 lần trong ngày. Ngoài ra, có thể dùng Lá Lốt tươi, Ngải Cứu tươi, liều lượng bằng nhau. Giã nát, thêm ít dấm, đảo trên chảo nóng. Đắp hoặc chườm lên chỗ bị sưng đau.
3. Trị đau nhức xương, khớp khi trời trở lạnh
Dùng lá lốt tươi 15-30g (khô thì 5-10g) mang sắc với 2 bát nước đến khi còn 1/2 bát. Uống khi còn ấm tốt nhất là sau bữa tối. Uống liên tục trong 10 ngày. Có thể kết hợp với rễ các cây cỏ xước, bưởi bùng, vòi voi mỗi loại 30g, dùng tươi, thái mỏng, sao vàng, sắc với 600ml nước đến khi còn 200ml chia ra vừa uống 3 lần trong ngày. Uống liên tục trong 7 ngày.
4. Chữa đau bụng do nhiễm lạnh
Dùng 20g lá lốt tươi, rửa sạch, cho vào 300ml nước đun đến khi còn 100ml. Uống khi còn ấm tốt nhất là trước mỗi bữa tối, liên tục trong 2 ngày sẽ thấy hiệu quả.
5. Chữa bệnh tổ đỉa ở bàn tay
Lá lốt tươi 30g, rửa sạch, mang giã nát vắt lấy nước đặc uống trong ngày. Phần bã mang đun sôi 5 phút với 3 bát nước. Vắt để riêng bã sang bên, dùng nước đó rửa vào chỗ bị tổ đỉa, lấy bã đắp lên rồi băng lại. Làm liên tục 5 đến 7 ngày và 2 lần mỗi ngày.
6. Trị chứng ra nhiều mồ hôi ở chân, tay
Dùng 30g lá lốt tươi, rửa sạch, chờ ráo mang đun sôi với 1 lít nước khoảng 3 phút, cho thêm ít muối lúc sôi. Mỗi ngày trước khi đi ngủ dùng để ngâm tay, chân, làm đều đặn và thường xuyên từ 5 đến 7 ngày. Ngoài ra, có thể thái nhỏ 30g lá lốt sao vàng hạ thổ, sắc với 3 bát nước cho còn 1 bát. Uống 2 lần trong ngày, liên tục trong 7 ngày rồi dừng 4 - 5 ngày lại tiếp tục uống.
7. Chữa đầu gối sưng đau
Dùng 20g tươi mỗi loại lá lốt và ngải cứu, rửa sạch, giã nát, chưng nóng với giấm, chườm, đắp nơi đầu gối sưng đau. Làm như vậy khoảng 10 ngày. Có thể kết hợp lá lốt với 30g rễ tươi mỗi loại vòi voi, cỏ xước, bưởi bung, thái mỏng, sao vàng, sắc với 600ml đến khi còn 1/3 chia ra uống 3 lần trong ngày, Uống liên tục trong 7 ngày.
8. Trị mụn nhọt vỡ mủ lâu ngày không liền miệng
Dùng 15g lá lốt, tía tô, cây chanh, lá chanh, lá ráy. Bỏ vỏ ngoài cây chanh, vỏ trong mang phơi khô, giã nhỏ, lấy phần bột mịn rắc vào vết thương. Những dược liệu còn lại rửa sạch, giã nhỏ, đắp lên chỗ mụn nhọt và băng lại. Ngày đắp 1 lần liên tục trong 3 ngày.
9. Chữa phù thũng do suy thận
Dùng 20g lá lốt, 10g mỗi loại rễ tầm gai, cà gai leo, lá đa lông, mã đề, rễ mỏ quạ. Sắc với 500ml tới khi còn 150ml uống trong ngày. Uống tốt nhất sau bữa ăn trưa trong vòng 3 - 5 ngày.
10. Chữa viêm nhiễm âm đạo, ngứa và ra nhiều khí hư
Lá lốt 50g, nghệ 40g, 20g phèn chua. Cho nước vào ngập 2 đốt ngón tay, đun lửa nhỏ 10 - 15 phút. Chắt lấy 1 bát nước dùng để rửa âm đạo. Phần còn lại đun sôi để xông hơi vào âm đạo rất hiệu quả.
11. Chữa viêm tinh hoàn
Dùng 12g lá lốt, 12g bạch truật, 12g lệ chi, 10g bạch linh, 10g trần bì, 21g sinh khương, 6g phòng sâm, 6g sơn thù, 5g hoàn kỳ, 4g cam thảo (chích). Sắc với 600ml nước còn 200ml, chia ra uống nhiều lần trong ngày.
12. Giải cảm, chữa thương hàn
Dùng 20 lá lốt già thái sợi, nửa củ hành tây (hoặc hành tím), 5 nhánh hành hương nhỏ, 1 tép tỏi, gừng thái mỏng 2g, một nắm gạo vo sạch và gia vị nêm. Cho vào 150ml nấu sôi, độ 15 phút nhấc xuống cho vào 1 quả trứng gà khuấy đều. Ăn xong và lau phần mồ hôi sẽ khỏi.
13. Chữa viêm xoang, nước mũi đặc
Dùng lá lốt rửa sạch với nước muối pha loãng. Vò nát rồi nhét vào mũi. Mỗi ngày làm từ 1 - 2 lần. Chăm chỉ làm đều hàng ngày sẽ giúp trị chứng viêm xoang, nước mũi sẽ nhanh chóng giảm bớt.
14. Giải độc, rắn cắn, say nấm
Dùng 50g lá lốt, 50g lá đậu ván trắng, 50g lá khế. Rửa sạch giã nát, cho thêm ít nước vào rồi ép cho người bị rắn cắn, say nấm uống ngay trong lúc đang chờ đưa bệnh nhân tới cơ sở y tế, bệnh viện.
15. Chữa viêm lợi, chắc răng
Hái một lượng lá lốt vừa đủ rửa sạch, sắc lấy nước đặc để ngậm súc miệng hàng ngày.