Cách nhận biết chỉ số huyết áp
Chắc chắn đã có lúc bạn tự hỏi chỉ số huyết áp có nghĩa là gì? Các bác sĩ gọi huyết áp tâm thu (số trên) và huyết áp tâm trương (số dưới cùng).
Việc nhận biết được cả hai chỉ số này là rất quan trọng và có thể cứu sống bạn.
Số huyết áp tâm thu có nghĩa là gì?
Khi tim bạn đập, nó co bóp và đẩy máu qua các động mạch của bạn đến phần còn lại của cơ thể. Lực này tạo ra áp lực lên các mạch máu và đó là huyết áp tâm thu của bạn.
Một huyết áp tâm thu bình thường là dưới 120.
Chỉ số 120-129 tiền tăng huyết áp.
130-139 là huyết áp cao giai đoạn 1 (còn gọi là tăng huyết áp).
140 trở lên là huyết áp cao giai đoạn 2.
180 trở lên là cơn tăng huyết áp. Hãy gọi 115 ngay lập tức.
Số huyết áp tâm trương có nghĩa là gì?
Việc đọc chỉ số tâm trương, hoặc số dưới cùng, là áp lực trong các động mạch khi tim nghỉ giữa các nhịp đập. Đây là lúc trái tim đầy máu và được thở oxy.
Huyết áp tâm trương bình thường thấp hơn 80. Nhưng ngay cả khi số lượng tâm trương của bạn thấp hơn 80, bạn vẫn có thể bị tăng huyết áp nếu chỉ số tâm thu là 120-129.
80-89 là tăng huyết áp giai đoạn 1.
90 trở lên là tăng huyết áp giai đoạn 2.
120 trở lên là một cơn tăng huyết áp. Hãy gọi số 115.
Huyết áp được đo như thế nào?
Một bác sĩ hoặc y tá sẽ đo huyết áp của bạn bằng một thước đo nhỏ gắn vào vòng bít bơm hơi. Kiểm tra này đơn giản và không đau.
Trong quá trình kiểm tra, bác sĩ hoặc y tá sẽ quấn vòng bít quanh cánh tay trên của bạn. Một số trường hợp có thể quấn vòng bít quanh cẳng tay hoặc cổ tay, nhưng thường thì chúng không chính xác.
Tiếp theo bác sĩ hoặc y tá sẽ sử dụng ống nghe để lắng nghe máu di chuyển qua động mạch của bạn.
Sau đó họ sẽ bơm vòng bít lên một áp suất cao hơn huyết áp tâm thu, và nó sẽ siết chặt quanh cánh tay của bạn. Sau đó cô ấy sẽ thả hơi ra từ từ. Khi vòng bít xì hơi, âm thanh đầu tiên cô nghe thấy qua ống nghe là huyết áp tâm thu. Nghe có vẻ như một tiếng ồn ào. Nhưng điểm mà tiếng ồn này biến mất được đánh dấu là huyết áp tâm trương.
Trong một chỉ số huyết áp, số tâm thu luôn đứng đầu, và sau đó là số tâm trương. Ví dụ: Chỉ số huyết áp của bạn có thể là "120 trên 80" hoặc được viết là 120/80.
Bao lâu nên kiểm tra huyết áp?
- Nếu huyết áp của bạn bình thường (dưới 120/80), hãy kiểm tra nó hàng năm hoặc thường xuyên hơn như bác sĩ đề nghị.
- Nếu huyết áp của bạn đang tăng cao (huyết áp tâm thu trong khoảng từ 120 đến 129 hoặc huyết áp tâm trương dưới 80), bác sĩ có thể đề nghị bạn nên kiểm tra sau mỗi 3-6 tháng. Hoặc bác sĩ có thể yêu cầu bạn nên thay đổi lối sống như tập thể dục nhiều hơn và chế độ ăn uống tốt hơn.
- Nếu bạn bị tăng huyết áp giai đoạn 1 (huyết áp tâm thu trong khoảng 130-139 còn tâm trương trên 89-90), bác sĩ có thể đề nghị bạn thay đổi lối sống và kiểm tra lại sau 3-6 tháng. Hoặc bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện các thay đổi và kê toa thuốc uống cho bạn, sau đó kiểm tra lại tình trạng của bạn sau một tháng. Thông thường việc kiểm tra phụ thuộc vào những tình trạng sức khỏe khác hoặc các yếu tố rủi ro mà bạn có.
- Những người bị tăng huyết áp giai đoạn 2 (huyết áp tâm thu khoảng 140/90 hoặc cao hơn), bạn có thể sẽ nhận được thuốc. Bên cạnh đó bạn sẽ được yêu cầu thay đổi lối sống và gặp lại bác sĩ sau một tháng.
Liệu có thể kiểm tra huyết áp tại nhà hay không?
Theo dõi huyết áp tại nhà rất quan trọng đối với nhiều người, đặc biệt nếu bạn bị huyết áp cao. Điều này giúp bạn và bác sĩ tìm ra những bất thường nếu điều trị của bạn đang hoạt động.
Bác sĩ cũng có thể đề nghị bạn kiểm tra huyết áp tại nhà nếu bác sĩ nghĩ rằng bạn có thể bị Tăng huyết áp áo choàng trắng (white coat hypertension). Đây là một tình trạng thực tế. Bởi vì bạn có thể bị căng thẳng khi ở trong phòng mạch của bác sĩ, điều này khiến huyết áp của bạn tăng lên, nhưng khi về nhà, bạn lại cảm thấy bình thường.
Ngoài ra hãy hỏi bác sĩ về một thiết bị đo huyết áp tại nhà dễ sử dụng. Và hãy chắc chắn rằng vòng bít vừa vặn. Vì nếu cánh tay của bạn quá to so với vòng bít, thì chỉ số có thể không chính xác. Do đó hãy nhờ bác sĩ giới thiệu một thiết bị an toàn, dễ sử dụng, đảm bảo vòng bít phù hợp với bạn và cả gia đình.
Bạn cũng có thể sử dụng máy đo huyết áp cổ tay, nhưng kết quả thường không chính xác. Vì vậy hãy thực hiện theo các hướng dẫn đi kèm với thiết bị để đảm bảo bạn đang sử dụng đúng cách.
Cho dù bạn đang sử dụng loại máy đo huyết áp nào, bạn nên mang nó đến văn phòng bác sĩ. Bởi vì bạn có thể so sánh việc đọc những chỉ số với những con số mà bác sĩ của bạn nhận được. Tránh chất caffeine, thuốc lá và tập thể dục ít nhất 30 phút trước khi thử nghiệm.
Khi bạn đo huyết áp ở nhà, hãy ngồi thẳng trên ghế và đặt cả hai chân xuống sàn. Hoặc có thể hỏi bác sĩ hay y tá để hướng dẫn cách thực hiện đúng nhất ở vị trí cánh tay để bạn có thể nhận được những chỉ số chính xác.
Kiểm tra huyết áp vào cùng một thời điểm trong ngày để các chỉ số phù hợp. Sau đó, nhận lấy chỉ số cách nhau khoảng 1 phút. Hãy chắc chắn ghi lại kết quả.
Hãy mang theo nhật ký huyết áp đến văn phòng bác sĩ, để bạn có thể nói về bất kỳ thay đổi nào trong chỉ số của bạn. Bác sĩ sẽ quyết định xem bạn có cần dùng thuốc hay không.
Ngay cả khi huyết áp của bạn cao, bạn có thể sẽ không có triệu chứng. Đó là lý do tại sao nó thường được gọi là "kẻ giết người thầm lặng". Triệu chứng đầu tiên của huyết áp cao không được điều trị có thể là đau tim, đột quỵ hoặc tổn thương thận.