Các nhà khoa học phát hiện béo phì có liên quan đến tình trạng giảm lưu lượng máu tới não

Một nghiên cứu mới từ các nhà khoa học tại Nghiên cứu Lão hóa Ailen (TILDA) tại Trinity College Dublin đã phát hiện ra một thông tin quan trọng rằng thừa cân hoặc béo phì làm giảm đáng kể lưu lượng máu trong não. Ngoài ra, trong nghiên cứu này các nhà khoa học cũng đưa ra lời khuyên nên tăng cường hoạt động thể chất có thể thay đổi một cách tích cực, hoặc thậm chí có thể tránh được tình trạng giảm lưu lượng máu đến não này.

Nghiên cứu bao gồm các thông tin liên quan được mọi người rất quan tâm; tình trạng giảm lưu lượng máu tới não, hay còn gọi là "giảm tưới máu não", là một cơ chế ban đầu của bệnh sa sút trí tuệ mạch máu và bệnh Alzheimer.

Béo phì và những thách thức về sức khỏe

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), béo phì là một cuộc khủng hoảng sức khỏe ngày càng trầm trọng, đã trở thành đại dịch trên toàn cầu, với hơn 1 tỷ người trưởng thành bị thừa cân và ít nhất 300 triệu người béo phì trên lâm sàng. Mặt khác, béo phì tiếp tục là một yếu tố chính góp phần gia tăng tỷ lệ mắc bệnh mãn tính và tàn tật trên toàn cầu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống nói chung, đồng thời gia tăng áp lực đối với hệ thống miễn dịch vốn là yếu tố quan trọng hàng đầu đối với tình trạng COVID-19 hiện nay. Béo phì cũng là một vấn đề đáng lo ngại với sức khỏe cộng đồng do tác động tiêu cực của nó đến chức năng sinh lý, đặc biệt là khi chúng ta già đi. Vì thế việc tìm ra những biện pháp dễ dàng thực hiện, hiệu quả về chi phí giúp tác động đến ảnh hưởng của bệnh béo phì là đặc biệt quan trọng, giúp bảo vệ mọi người tránh được những kết quả sức khỏe tiêu cực trong cuộc sống về sau.

Những phát hiện của nghiên cứu Lão hóa Ailen (TILDA) là gì?

Nghiên cứu xem xét chỉ số khối cơ thể béo phì (BMI) - ba thang đo khác nhau về béo phì, tỷ lệ eo-hông và vòng eo, cũng như hoạt động thể chất, ở người lớn trên 50 tuổi.

Lưu lượng máu não được đo bằng kỹ thuật phân tích hình quét MRI tiên tiến. Kết quả cho thấy thừa cân hoặc béo phì có liên quan đến việc giảm lưu lượng máu cung cấp cho não. Mặc dù lưu lượng máu não có thể suy giảm theo tuổi tác, tuy nhiên trong nghiên cứu này các nhà khoa học đã phát hiện béo phì có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đối với lưu lượng máu não còn cao hơn so với yếu tố tuổi tác. 

Phát hiện chính

• Chỉ số khối cơ thể béo phì (BMI) tăng, tỷ lệ eo-hông và kích thước vòng eo có thể khiến việc cung cấp máu cho não giảm đi.
• Vòng eo tăng thêm 1cm có liên quan đến việc giảm lưu lượng máu não tương tự khi mọi người già thêm 1 tuổi.
• Mức độ hoạt động thể chất cao hơn làm thay đổi mối liên hệ giữa giảm lưu lượng máu não và béo phì.

Khuyến nghị

Nghiên cứu khuyến nghị mọi người nên tham gia các hoạt động vừa phải ít nhất 1,5 đến hai giờ trong ngày (chẳng hạn như làm vườn...), hoặc tham gia các bộ môn tập thể dục như đi bộ nhanh hoặc đạp xe. Tuy nhiên, bất kỳ sự gia tăng hoạt động thể chất nào, đặc biệt nếu được tích hợp vào thói quen hàng ngày hoặc hàng tuần, sẽ giúp duy trì và có khả năng cải thiện lưu lượng máu tới não.

Tiến sĩ Silvin Knight, Nghiên cứu viên tại TILDA và là tác giả chính, cho biết:

Việc cung cấp máu ổn định và khỏe mạnh cho não là rất quan trọng, vì điều này đảm bảo rằng não được cung cấp đủ oxy và chất dinh dưỡng để hoạt động bình thường. Nếu lưu lượng máu não bị suy giảm, chúng có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khi chúng ta già đi, chẳng hạn như tăng nguy cơ mất trí nhớ và bệnh Alzheimer. Chúng ta đều biết rằng béo phì có thể dẫn đến các tình trạng liên quan đến tuổi tác, ốm đau và bệnh tật, và thậm chí làm giảm tuổi thọ (ở nam giới lên đến 6 năm và ở phụ nữ là 7 năm, sau 40 tuổi). Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy mối liên hệ rõ ràng giữa béo phì và giảm lưu lượng máu tới não ở dân số lớn tuổi. Mặt khác, nghiên cứu cũng cho thấy tầm quan trọng của việc hoạt động thể chất đối với những người lớn tuổi bị thừa cân hoặc béo phì, có thể giúp chống lại việc giảm lưu lượng máu não và các kết quả sức khỏe nghiêm trọng có thể phát sinh từ tình trạng này.

Giáo sư Rose Anne Kenny, đồng thời là đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết: Nhiều chuyên gia đã chỉ ra rằng béo phì và lão hóa có những tác động rất giống nhau; các bệnh liên quan đến béo phì cũng tương tự như lão hóa và các bệnh liên quan đến tuổi tác như bệnh tim, tiểu đường, huyết áp cao, suy thận, viêm khớp, dễ bị nhiễm trùng bao gồm cả COVID-19. 

Nghiên cứu của chúng tôi không những tìm ra mối liên hệ giữa béo phì và giảm lưu lượng máu não, mà còn có thể bảo vệ mọi người khỏi những hậu quả tiêu cực của béo phì thông qua tập thể dục thường xuyên. Những phát hiện này đặc biệt quan trọng, vì gánh nặng bệnh béo phì đang phát triển nhanh chóng trên toàn cầu.

Đối với những nghiên cứu trước đây của TILDA đã cho thấy rằng hơn một phần ba số người trưởng thành Ireland từ 50 tuổi trở lên bị béo phì và 43% thừa cân. Khi tình trạng dân số già ngày càng tăng, chúng ta có thể sử dụng những bằng chứng này để chuẩn bị các chính sách y tế công cộng có ý nghĩa nhằm thúc đẩy các thói quen sống tích cực, chẳng hạn như hoạt động thể chất thường xuyên, nhằm giảm thiểu một số hậu quả tiêu cực của cuộc khủng hoảng béo phì ngày càng tăng.