Các nhà khoa học hy vọng công nghệ mới hỗ trợ vắc-xin Covid-19
Ngày 28 tháng 1 năm 2020 - Một loại vắc-xin chống lại Covid-19 (coronavirus mới) có thể sẵn sàng để được thử nghiệm trên người ngay sau tháng Tư, nhưng đây vẫn còn là một chặng đường dài trước khi được phổ biến rộng rãi.
Loại vắc-xin này có thể sẽ dựa trên một công nghệ mới đã được thử nghiệm trên động vật và trải qua thử nghiệm ở giai đoạn đầu ở người, tuy nhiên chúng vẫn chưa nhận được sự chấp thuận theo quy định đối với bất kỳ căn bệnh nào.
Một công ty ở Boston đã thiết kế một loại vắc-xin mRNA dựa trên trình tự di truyền của Covid-19 được công bố bởi chính phủ Trung Quốc trong tháng này.
Bác sĩ Anthony Fauci, người đứng đầu của Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia, thuộc Viện Y tế Quốc gia, nói rằng: Đó không phải là ứng cử viên duy nhất mà chúng tôi tham gia.
Những thử nghiệm ban đầu ở người cho thấy rằng một loại vắc-xin như vậy có thể kích thích phản ứng miễn dịch rất tốt. Nhưng nó chưa bao giờ được thử trong một đợt bùng phát.
Vắc-xin mRNA hoạt động như thế nào?
Các nhà khoa học thiết kế loại vắc-xin mRNA để thực hiện các hướng dẫn tạo ra các protein tương tự được tìm thấy ở bên ngoài một loại vi-rút cụ thể - trong trường hợp này là Covid-19. Những protein này cảm nhận được hệ thống miễn dịch của cơ thể để tạo ra các kháng thể chống lại virus và do đó sẵn sàng chống lại bất kỳ sự lây nhiễm thực sự nào từ virus, Bác sĩ Tal Zaks, Tiến sĩ, Giám đốc y tế của Moderna (là một công ty công nghệ sinh học, tập trung vào khám phá thuốc và phát triển thuốc dựa trên RNA) cho biết.
Với SARS, hoặc hội chứng hô hấp cấp tính nặng, cũng là một loại coronavirus gây chết người, đã gây ra dịch ở Hồng Kông, Canada và các nơi khác trong năm 2002-2003, sau đó virus đã được kiểm soát bằng các biện pháp y tế công cộng, trước khi vắc-xin có thể được phát triển. Còn đối với Covid-19, dường như đã bắt đầu ở một thị trường động vật hoang dã ở Vũ Hán, Trung Quốc, vào giữa tháng 12, đã hoành hành khắp Trung Quốc và có thể đã lan quá xa để kiểm soát bằng các biện pháp y tế công cộng.
Zaks nói rằng tất cả các dấu hiệu ban đầu về phương pháp mRNA đều tích cực. Khoảng 1.000 người đã nhận được các phiên bản vắc-xin mRNA khác nhau cho đến nay trong 7 thử nghiệm lâm sàng được thiết kế để ngăn ngừa các loại virus đường hô hấp khác, bao gồm một chủng cúm, virus hợp bào hô hấp (RSV - Respiratory Syncytial Virus) và Vi rút gây viêm phổi ở người (HMPV).
Tuy nhiên nhiều trường hợp gặp phải tác dụng phụ điển hình của vắc-xin, bao gồm đau cánh tay và các triệu chứng giống như cúm ở mức độ thấp trong một ngày hoặc hơn, nhưng chúng không có gì nghiêm trọng hơn.
Vắc-xin dường như tạo ra một phản ứng miễn dịch mạnh mẽ tương đương với một trong những người đã khỏi virus, ông nói.
Bên cạnh đó những người lớn tuổi, thường có phản ứng miễn dịch yếu hơn, được hưởng lợi nhiều như những người trẻ hơn. Dựa trên hệ thống miễn dịch cơ bản và dữ liệu ban đầu mà chúng tôi có, tôi kỳ vọng rằng nó sẽ hoạt động ở người cao tuổi cũng như ở người trẻ tuổi, Zaks nói.
Nhưng đó vẫn là một câu hỏi mở và rất quan trọng. Bởi vì CDC cho rằng, người lớn tuổi, đặc biệt là những người có các tình trạng sức khỏe khác như bệnh tiểu đường, dường như phải chịu nhiều tổn hại hơn với Covid-19, chiếm phần lớn các ca bệnh nặng và tử vong.
Xem xét lại dịch SARS
Dịch Sars từng là nổi ám ảnh kinh hoàng chưa phai.
SARS đã giết khoảng 10% trên tổng số người mắc bệnh - nhưng khoảng một nửa trong số đó là những người trên 50 tuổi. Trong những trường hợp đó, hệ thống miễn dịch của người nhiễm bệnh đã phản ứng thái quá và chất lỏng tích tụ trong phổi của họ, Tiến sĩ Vineet Menachery, Trợ lý giáo sư tại Đại học Y khoa Texas ở Galveston chia sẻ.
Và đây là một thách thức mà công ty Moderna phải vượt qua để phát triển ứng cử viên vắc-xin mới cũng như tìm ra cách chế tạo mRNA của nó để đi vào tế bào. Zaks nói rằng công ty đã mất hơn 4 năm để thiết kế một mRNA hiệu quả và họ đã dành 4 năm qua để bắt đầu thử nghiệm trên người.
Bất kỳ thử nghiệm sớm nào về vắc-xin Covid-19, đều có thể xảy ra ngay sau tháng 4, và sẽ được thử nghiệm ở khoảng 20 đến 25 người khỏe mạnh, để xác nhận rằng nó an toàn và tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh mẽ. Một nghiên cứu như thế thường mất khoảng 3 tháng. Giả sử kết quả là tốt, thì một nghiên cứu lớn hơn sau đó sẽ được thực hiện.
Với SARS, nghiên cứu đầu tiên cho thấy ứng cử viên vắc-xin là an toàn và tạo ra một phản ứng miễn dịch thích hợp, tuy nhiên sau khi dịch bệnh được kiểm soát và ngừng lại, thì loại vắc-xin này đã không được thử nghiệm tiếp tục.
Nhìn qua cuộc khủng hoảng trước mắt
Tuy nhiên nhìn lại những sự thiếu sót tiếp đó đã làm cho bác sĩ Peter Hotez, trưởng khoa Y học Nhiệt đới Quốc gia tại Đại học Y Baylor ở Houston thốt lên rằng: Nếu loại vắc-xin đó được phát triển đầy đủ thì bây giờ nó có thể hoạt động chống lại Covid-19, nhưng chúng tôi đã không đủ kinh phí để đưa nó ra thị trường. Sau khi chúng tôi sản xuất nó, chúng tôi không thể có kinh phí để chuyển nó vào các thử nghiệm lâm sàng.
Điều này cũng như cách chơi bóng đá của một đứa trẻ, chúng cứ chạy theo quả bóng và không ai ở lại để chơi phòng thủ. Thật không may là tình hình của chúng ta cũng đang tương tự như thế.
Hiện tại, sau dịch SARS (vào những năm 2000) và MERS (đã lây nhiễm gần 2.500 người và giết chết hơn 850 trường hợp kể từ năm 2012) thì Covid-19 được xem là dịch bệnh nghiêm trọng trên toàn cầu (đã có hơn 60.000 trường hợp nhiễm bệnh và 1369 ca tử vong). Hiện tại chúng tôi đã bắt đầu sử dụng vắc-xin coronavirus một cách nghiêm túc và đưa vào cơ sở hạ tầng để bắt đầu sản xuất chúng.
Tuy nhiên không có phương pháp điều trị nào được chứng minh là có hiệu quả chống lại virus mới, mặc dù một số phương pháp được phát triển để điều trị SARS hiện đang được thử nghiệm để xem liệu chúng có thể giúp ích hay không, Fauci nói.
Cho đến khi một loại vắc-xin an toàn, hiệu quả có thể được phát triển, cách bảo vệ tốt nhất vẫn là rửa tay (ít nhất trong 20 giây) và hạn chế bắt tay nếu không cần thiết, mang khẩu trang, uống nhiều nước, tránh tới những nơi đông người....
Hiện tại việc phát triển vắc-xin chống Covid-19 vẫn đang được thực hiện, và đã có một số tiến bộ. Đây là một cách đáng khích lệ để chỉ ra rằng các khoản đầu tư vào công nghệ vắc-xin đã đi một chặng đường dài kể từ dịch SARS.