Các nguyên tắc điều trị lao
Để điều trị bệnh lao, cần phải tiêu diệt sạch hoàn toàn những vi khuẩn lao đã xâm nhập vào cơ thể người bệnh. Muốn được như vậy, người bệnh phải tuân thủ việc điều trị một cách nghiêm túc. Để đảm bảo chữa khỏi bệnh lao hoàn toàn, người bệnh cần tuân thủ nguyên tắc điều trị lao “ĐÚNG-ĐỦ-ĐỀU”.
ĐÚNG:
Một công thức điều trị lao muốn có hiệu quả phải phối hợp ít nhất 3 - 4 loại thuốc trong giai đoạn tấn công (2 tháng đầu) và ít nhất 2 loại thuốc trong giai đoạn củng cố. Phối hợp thuốc mới đủ hiệu lực tiêu diệt vi khuẩn lao và tránh kháng thuốc. Liều lượng sử dụng từng loại thuốc tùy thuộc vào cân nặng của người bệnh, nếu dùng liều thấp quá không đủ để diệt khuẩn, dùng liều cao quá không tăng hiệu quả điều trị mà lại dễ có nhiều tác dụng phụ. Có bệnh nhân khi dùng thuốc kháng lao thấy mệt mỏi, bứt rứt, ăn không ngon miệng nên cho rằng thuốc lao quá “nóng” và tự ý' giảm bớt liều lượng thuốc, cuối cùng bệnh không thể chữa khỏi được. Có bệnh nhân muốn rút ngắn thời gian điều trị nên tự ý tăng liều cho “nhanh” nhưng lại bị viêm gan do thuốc lao. Các thái độ này đều không tốt và người bệnh nên uống thuốc đúng theo hướng dẫn của bác sĩ mới mong đạt được kết quả điều trị.
ĐỦ:
Đủ thời gian. Trong suốt thời gian điều trị lao (ít nhất 6 - 8 tháng), người bệnh phải cố gắng dùng thuốc đều đặn và liên tục mới mong trị dứt bệnh và không bị tái phát. Có người bệnh dùng thuốc lao một thời gian thấy hết ho, hết sốt, cơ thể sinh hoạt bình thường nên cho rằng đã khỏi bệnh và tự ý ngưng thuốc. Tuy nhiên, lúc này vi khuẩn lao chưa bị tiêu diệt hoàn toàn mặc dù xét nghiệm đàm đã cho kết quả âm tính. Trong cơ thể còn lại một số lượng ít vi khuẩn lao nhưng để “đối phó", chúng chuyển sang dạng “ngủ” khó bị tấn công và thường chỉ bị tiêu diệt hoàn toàn sau khi điều trị đủ 6 - 8 tháng. Nếu ngưng thuốc sớm, hầu như bệnh sẽ tái phát trong thời gian không lâu sau đó. Mặc dù phải uống, chích thuốc trong một thời gian dài là một thử thách lớn cho nhiều bệnh nhân nhưng người bệnh nên hết sức kiên nhẫn để đạt được mục tiêu điều trị. Điều trị lần thứ 2 luôn vất vả, khó khăn hơn lần đầu, chưa kể thời gian, công sức phải mất nhiều hơn và tâm lý cũng bị ảnh hưởng không nhỏ.
ĐỀU:
Dùng thuốc đều đặn theo đúng quy định hàng ngày hoặc 3 lần mỗi tuần (tùy phác đồ). Vi khuẩn lao là chủng vi khuẩn sinh sản chậm khoảng 20 giờ một lần nên mỗi ngày chỉ uống thuốc kháng lao một lần là đủ. Uống thuốc hàng ngày nên uống khi bụng đói để thuốc được hấp thu tốt nhất. Nếu người bệnh sẵn có bệnh lý dạ dày có thể uống thuốc kháng lao lúc no nhưng cần nhớ không được uống thuốc kháng lao kèm với thuốc băng dạ dày như Phosphalugel, Maalox... uống thuốc ngày có ngày không hoặc thỉnh thoảng gián đoạn rồi uống trở lại đều có thể ảnh hưởng kết quả điều trị. Vi khuẩn lao vừa bị tiêu diệt một phần sẽ phát triển trở lại trong những ngày ngưng uống thuốc và dễ bị kháng thuốc. Để nhớ uống thuốc đều đặn, chúng ta có thể:
- Tham gia vào chương trình điều trị có giám sát ở các tổ chống lao địa phương.
- Dùng thuốc vào thời gian cố định mỗi ngày như trước khi ăn điểm tâm, sau khi đánh răng hay trước khi uống cà phê sáng...
- Yêu cầu người nhà hoặc bạn bè nhớ nhắc bạn uống thuốc.
- Đánh dấu hàng ngày vào lịch mỗi khi uống thuốc.
Cần phải nắm vững nguyên tắc điều trị lao là Đúng - Đủ - Đều. Tất cả những trường hợp uống thuốc lao không đúng, không đều đặn, không liên tục, không đủ liều đều có thể dẫn đến lao tái phát hoặc lao kháng thuốc.