Các loại đột quỵ
Bạn đã từng học ai đó về cách chăm sóc đột quỵ hay chưa? Đừng đi đến kết luận về việc đột quỵ sẽ ảnh hưởng đến ai đó như thế nào? Bởi vì không phải tất cả các cơn đột quỵ điều xảy ra tương tự như nhau. Hiện có ba loại đột quỵ chính, với các dấu hiệu và triệu chứng cảnh báo khác nhau.
Tất cả các loại đều có một điểm chung là bị mất máu đến một phần của não. Điều này gây ra một vấn đề rất lớn.
Các tế bào não cần oxy, được vận chuyển bởi máu. Vì vậy khi đột quỵ xảy ra, chúng cắt nguồn cung cấp oxy, làm cho một số tế bào bắt đầu chết đi. Và điều này gây ra những rắc rối như mất trí nhớ, nhầm lẫn cũng như tê liệt ở một bên cơ thể.
Có hai loại đột quỵ chính thường gặp nhất:
- Nhồi máu não (đột quỵ thiếu máu não cục bộ)
- Xuất huyết não (đột quỵ xuất huyết).
Nếu bạn có dấu hiệu của bất kỳ dạng đột quỵ nào, hãy gọi 115 ngay lập tức. Bởi vì điều trị càng sớm, bạn càng ít có khả năng bị ảnh hưởng lâu dài sau này.
Nhồi máu não (đột quỵ thiếu máu não cục bộ)
Hầu hết các trường hợp đều bị dạng đột quỵ này. Nhồi máu não xảy ra khi một chất béo được gọi là mảng bám, tích tụ trong động mạch và thu hẹp chúng. Tình trạng này còn được gọi là xơ vữa động mạch, và nó làm chậm dòng chảy của máu. Sau đó máu có thể bị đóng cục và hình thành cục máu đông, cuối cùng động mạch của bạn bị chặn.
Bên cạnh chứng xơ vữa động mạch, một số tác nhân khác có thể làm tăng khả năng bạn bị đột quỵ do nhồi máu não (đột quỵ thiếu máu não cục bộ) là:
- Nhịp tim không đều.
- Đau tim.
- Vấn đề với van tim.
- Chấn thương mạch máu ở cổ.
- Vấn đề đông máu.
Có hai loại nhồi máu não (đột quỵ thiếu máu não cục bộ) chính:
- Đột quỵ huyết khối (Thrombotic strokes).
Tình trạng này được gây ra bởi một cục máu đông hình thành trong động mạch cung cấp máu cho não.- Đột quỵ tắc mạch (Embolic strokes).
Chúng xảy ra khi một cục máu đông hình thành ở một nơi khác trong cơ thể và đi qua các mạch máu đến não của bạn. Sau đó nó đứng im ở đó và ngăn chặn dòng máu của bạn.Các triệu chứng của nhồi máu não (đột quỵ thiếu máu não cục bộ) thường phụ thuộc vào phần nào trong não bị ảnh hưởng. Chúng có thể bao gồm những vấn đề như sau:
- Đột ngột tê hoặc yếu mặt, cánh tay hoặc chân, thường ở một bên của cơ thể.
- Sự nhầm lẫn.
- Gặp khó khăn trong việc nói và hiểu.
- Chóng mặt, mất thăng bằng hoặc phối hợp, hay đi lại khó khăn.
- Mất thị lực hoặc nhìn đôi.
Bạn có nhiều khả năng bị nhồi máu não (đột quỵ thiếu máu não cục bộ) nếu bạn:
- Trên 60 tuổi.
- Bị huyết áp cao, bệnh tim, cholesterol cao hoặc tiểu đường.
- Có nhịp tim không đều.
- Hút thuốc lá.
- Lịch sử gia đình bị đột quỵ.
Đôi khi cơ thể bạn có thể bị biến chứng. Bởi vì đột quỵ làm hỏng các tế bào não của bạn. Do đó nếu tổn hại xảy ra càng nhiều, thì nguy cơ gặp biến chứng của bạn có thể gia tăng đáng kể. Vì vậy đây là lý do tại sao việc nhận trợ giúp y tế càng sớm lại rất quan trọng. Nếu bạn không được điều trị, bạn có thể gặp những rắc rối như sau:
- Chất lỏng tích tụ, sưng và chảy máu trong não.
- Động kinh.
- Vấn đề với trí nhớ và sự nhận biết.
Ngoài ra nhồi máu não (đột quỵ thiếu máu não cục bộ) cũng bao gồm một tình trạng được gọi là "đột quỵ nhỏ" hoặc TIA (transient ischemic attack - Cơn thiếu máu não thoáng qua). Đây là một sự tắc nghẽn tạm thời của lưu lượng máu đến não. Các triệu chứng thường kéo dài chỉ trong vài phút hoặc có thể hết sau 24 giờ.
TIA có thể xảy ra do các mạch đưa máu đến não bị hẹp. Bên cạnh đó tình trạng này cũng có thể xảy ra vì một cục máu đông.
Các triệu chứng có thể tương tự như nhồi máu não (đột quỵ thiếu máu não cục bộ). Bạn có thể có:
- Tê ở một bên cơ thể.
- Sự nhầm lẫn.
- Chóng mặt hoặc mất thăng bằng.
- Gặp khó khăn trong việc nói và hiểu.
- Gặp vấn đề với tầm nhìn.
- Đau đầu dữ dội.
Không những thế một số yếu tố sau đây có thể làm tăng cơ hội gây ra TIA (cũng giống như những tác nhân cho các đột quỵ khác), bao gồm:
- Tuổi tác.
- Huyết áp cao, cholesterol cao, tiểu đường và bệnh tim.
- Béo phì.
- Hút thuốc.
- Lịch sử gia đình bị đột quỵ.
Đôi khi TIA có thể là một dấu hiệu cảnh báo rằng bạn sắp bị nhồi máu não (đột quỵ thiếu máu não cục bộ).
Vì vậy đừng để bất kỳ dấu hiệu nào ở trên xảy ra nếu bạn hoặc ai đó đang có bất kỳ triệu chứng nào tương tự như vậy. Và hãy nhận trợ giúp y tế ngay lập tức.
Xuất huyết não (đột quỵ xuất huyết)
Dạng đột quỵ này xảy ra khi có chảy máu trong não và làm tổn hại đến các tế bào gần đó. Các nguyên nhân phổ biến nhất là:
- Huyết áp cao.
- Chấn thương.
- Rối loạn chảy máu.
- Sử dụng cocaine.
- Dị dạng động tĩnh mạch (Arteriovenous Malformations - AVM).
- Chứng phình động mạch (một khu vực yếu trong mạch máu bị vỡ).
Bác sĩ có thể thông báo cho bạn biết về hai loại xuất huyết não (đột quỵ xuất huyết) dựa trên khu vực xảy ra chảy máu. Nếu bác sĩ nói rằng bạn bị "xuất huyết dưới nhện" (đây là tình trạng chảy máu đột ngột vào khoang trống (khu vực dưới màng nhện) ở giữa não và lớp màng bao phủ não), điều đó có nghĩa là nó đã xảy ra ở khu vực giữa não và hộp sọ của bạn. Nhưng nếu bác sĩ nói đó là "xuất huyết nội sọ", thì máu đang tràn vào trong não của bạn.
Các triệu chứng của xuất huyết não (đột quỵ xuất huyết) thường tăng dần trong vài phút hoặc vài giờ, mặc dù xuất huyết dưới nhện có thể xuất hiện đột ngột. Sau đây là một số dấu hiệu có thể xảy ra, bao gồm:
- Đau đầu dữ dội làm cho một số trường hợp mô tả là "cơn đau đầu tồi tệ nhất họ từng gặp".
- Sự nhầm lẫn.
- Buồn nôn hoặc nôn mửa.
- Nhạy cảm với ánh sáng.
- Vấn đề về thị lực.
- Mất ý thức.
Mặt khác bạn có nhiều khả năng bị dạng đột quỵ này nếu bạn:
- Trên 65 tuổi.
- Có cholesterol cao, huyết áp cao hoặc bệnh tiểu đường không được kiểm soát.
- Bị béo phì.
- Đã từng bị đột quỵ trong quá khứ.
- Lịch sử gia đình bị đột quỵ.
- Hút thuốc lá.
- Ăn thực phẩm không lành mạnh.
- Không tập thể dục.
Không những thế xuất huyết não (đột quỵ xuất huyết) có thể gây ra các biến chứng như:
- Động kinh.
- Vấn đề về trí nhớ và suy nghĩ.
- Vấn đề về tim.
- Gặp vấn đề về nuốt và khó ăn uống.