Bệnh Zona Thần Kinh

Bệnh Zona thần kinh là gì?

Bệnh Zona thần kinh là kết quả của sự tái hoạt động của virus herpes zoster (varicella-zoster virus hoặc VZV). Virus này cũng chính là tác nhân gây ra bệnh thủy đậu. Virus thủy đậu trú ngụ trong cơ thể ở trạng thái ngủ bên trong các dây thần kinh cảm giác. Trong một số trường hợp, đến một thời điểm nào đó virus sẽ “thức giấc” và đi dọc theo dây thần kinh cảm giác vào da và tạo ra những mảng phát ban gây đau mà người ta thường gọi là bệnh Zona thần kinh.

Tất cả những người đã từng bị bệnh thủy đậu hoặc đã từng tiêm vaccine đều có thể nhiễm virus Herpes Zoter gây ra bệnh Zona. Người lớn tuổi, những người bị ung thư, HIV hoặc người đã từng cấy ghép mô nên bị giảm sức đề kháng chống lại nhiễm trùng, sẽ dễ bị bệnh Zona hơn. Đa số những người bị bênh Zona đều khỏe mạnh. Không cần phải sử dụng những xét nghiệm đặc hiệu nếu như hệ miễn dịch của cơ thể còn tốt.

Nguyên nhân gây ra bệnh Zona thần kinh là gì?

Hiện nay, các nhà nghiên cứu vẫn chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây bệnh Zona thần kinh, tuy nhiên một số yếu tố được cho là làm tăng nguy cơ mắc bệnh như sau:

- Stress.

- Mệt mỏi.

- Hệ miễn dịch suy yếu (có thể là do tuổi tác, bệnh tật, thuốc men làm giảm khả năng đề kháng của cơ thể để có thể giữ được virus thủy đậu trong trạng thái bất hoạt).

- Ung thư.

- Các biện pháp điều trị bằng tia xạ.

- Làm tổn thương vùng da bị nổi ban.

Ngoài các nguyên nhân trên còn 1 số yếu tố sau đây có thể là nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc bệnh:

- Ngoài 50 tuổi, bệnh Zona khá thường gặp ở đối tượng trên 50 tuổi. Không những thế nguy cơ sẽ càng gia tăng theo tuổi tác. 

- Đang mắc các bệnh làm suy yếu hệ miễn dịch như HIV/AIDS, ung thư (ung thư phổi, ung thư vú, ung thư gan, ung thư dạ dày,...), điều này cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh Zona thần kinh.

- Đang trong thời gian xạ trị hay hóa trị có thể làm giảm khả năng chống chọi với bệnh và từ đó bệnh Zona sẽ dễ phát triển.

- Đang dùng các thuốc điều trị làm ức chế hệ miễn dịch trong điều trị ghép tạng cơ thể. 

- Sử dụng lâu dài các thuốc kháng viêm cũng là yếu tố dễ mắc bệnh Zona.

Triệu chứng dễ nhận thấy ở bệnh Zona thần kinh là gì?

Những triệu chứng thường thấy ở bệnh Zona là đau và nóng rát. Cơn đau thường xuất hiện ở một bên cơ thể và xuất hiện từng mảng nhỏ, theo sau là phát ban đỏ. Các biểu hiện phát ban bao gồm:

- Các mảng đỏ.

- Bóng nước đầy dịch và dễ vỡ.

- Phát ban khu trú xung quanh từ cột sống đến thân của cơ thể.

- Phát ban trên mặt và tai.

- Ngứa.

Ngoài ra, một số người bệnh có triệu chứng ngoài đau và phát ban như:

- Sốt.

- Ớn lạnh.

- Nhức đầu.

- Mệt mỏi.

- Yếu cơ.

Tuy nhiên căn bệnh trên còn gây ra 1 số biến chứng hiếm gặp và nghiêm trọng khác như sau:

- Đau hoặc phát ban có liên quan đến mắt, cần được điều trị để tránh tổn thương mắt vĩnh viễn.

- Mất thính lực hoặc đau ở một tai dữ dội, chóng mặt hoặc mất vị giác, có thể là triệu chứng của hội chứng Ramsay Hunt.

- Nhiễm trùng vi khuẩn, bạn có thể gặp phải nếu làn da trở nên đỏ, sưng và ấm khi chạm vào.

Điều trị bệnh Zona thần kinh

Thực tế, hiện nay vẫn chưa có thuốc chữa bệnh Zona thần kinh nhưng việc điều trị kịp thời bằng các thuốc kháng virus theo toa của bác sĩ có thể giúp người bệnh mau khỏi bệnh và giảm nguy cơ biến chứng. Những thuốc này bao gồm:

- Acyclovir (Zovirax®).

- Valacyclovir (Valtrex®).

- Famciclovir (Famvir®).

Tùy theo mức độ của căn bệnh trên bác sĩ sẽ kê toa thuốc khác nhau nhưng khi bệnh gây ra cơn đau nặng, bác sĩ có thể kê đơn như sau:

- Kem capsaicin.

- Thuốc chống co giật, như gabapentin (Neurontin®).

- Thuốc chống trầm cảm ba vòng, chẳng hạn như amitriptyline.

- Thuốc tê như lidocain, dạng kem, gel, thuốc xịt hay miếng dán.

- Các chế phẩm có chứa chất ma tuý như codeine.

- Thuốc tiêm bao gồm corticosteroid và thuốc tê tại chỗ.

Phòng chống bệnh Zona thần kinh

- Bệnh Zona thần kinh do virus gây nên, vì thế cần tránh tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với người mắc bệnh Zona cũng như dùng chung đồ dùng, chăn màn, quần áo...

- Tránh các yếu tố thuận lợi dễ gây bệnh, như nhiễm khuẩn, nhiễm độc, rối loạn chuyển hóa, các bệnh về máu...

- Nên hạn chế sử dụng rượu bia, thuốc lá.

- Chú ý áp dụng chế độ ăn uống đầy đủ các chất để có cơ thể khỏe mạnh.

- Làm việc và nghỉ ngơi hợp lý để giảm mệt mỏi, căng thẳng.