Bệnh Xơ Gan Ứ Mật Nguyên Phát
Xơ gan ứ mật nguyên phát là gì?
Xơ gan ứ mật nguyên phát (tên tiếng Anh là Primary Biliary Cirrhosis - PBC), là tình trạng khi các ống dẫn mật trong gan bị viêm nhiễm và tắc nghẽn. Trong đó mật là một chất dịch được sản sinh ra trong gan và đóng vai trò quan trọng trong việc tiêu hóa thức ăn, lọc những hồng cầu thoái hóa, cholesterol, chất độc. Khi ống dẫn mật bị hư tổn sẽ dẫn đến tình trạng các chất gây hại tích tụ trong gan làm xơ gan.
Tình trạng khi các ống dẫn mật trong gan bị viêm nhiễm và tắc nghẽn.
Nguyên nhân gây ra bệnh xơ gan ứ mật nguyên phát là gì?
Hiện nay, nguyên nhân chính xác gây xơ gan ứ mật nguyên phát mặc dù vẫn chưa được xác định rõ, nhưng tá nhân có thể gây ra căn bệnh trên là do rối loạn tự miễn. Tự miễn có nghĩa là hệ thống miễn dịch của cơ thể đối kháng lại các mô trong chính cơ thể. Cụ thể hơn, trong cơ thể có một loại tế bào lympho T (tế bào bạch cầu) có vai trò chống lại những vi khuẩn có hại khi chúng xâm nhập vào cơ thể.
Tuy nhiên, trong trường hợp xơ gan mật nguyên phát, các tế bào này dần tích tụ trong gan, đồng thời xâm nhập và phá hủy các tế bào lót trong ống mật của gan. Khi đó các ống mật bị viêm lan rộng và phá hủy các tế bào gan gần đó. Vì thế, các tế bào gan khi bị phá hủy sẽ hình thành nên các mô sẹo dẫn đến xơ gan.
Nguyên nhân chính xác gây xơ gan ứ mật nguyên phát.
Mặc dù nguyên nhân gây ra căn bệnh trên chưa được xác định rõ nhưng các yếu tố nguy cơ sau đây làm tăng khả năng có thể mắc căn bệnh trên bao gồm:
- Yếu tố di truyền:
Nếu có ai trong gia đình bị căn bệnh này, thì cũng có thể có khả năng mắc bệnh.
- Yếu tố từ môi trường:
Nghiên cứu cho thấy rằng yếu tố di truyền khi kết hợp với nhân tố môi trường có khả năng thúc đẩy việc nhiễm bệnh xơ gan mật nguyên phát. Các yếu tố môi trường bao gồm: Nhiễm khuẩn, khói thuốc, các hóa chất môi trường độc hại...
Triệu chứng thường thấy ở bệnh xơ gan ứ mật nguyên phát là gì?
Thực tế hiện nay, một số trường hợp khi bị mắc bệnh thường không có bất kỳ triệu chứng nào trong nhiều năm sau khi được chẩn đoán, tuy nhiên cũng có một số trường hợp khác lại xuất hiện các dấu hiệu và triệu chứng. Sau đây là các triệu chứng thường gặp bao gồm:
- Mệt mỏi.
- Ngứa da.
- Khô mắt khô miệng.
Tuy nhiên nếu bệnh nhân phát hiện bệnh ở giai đoạn trễ thì các dấu hiệu và triệu chứng có thể thấy bao gồm:
Mệt mỏi là triệu chứng thường thấy.
- Đau bụng ở 1/4 phía trên bên trái.
- Đau nhức cơ bắp, xương khớp.
- Vàng da vàng mắt (vàng da).
- Da sạm màu. Hay đen nám không do tác dụng của nắng.
- Phù bàn chân và mắt cá chân.
- Chướng bụng do dịch tích tụ trong ổ bụng.
- U vàng, thường thấy nhất là trên da xung quanh mắt, mí mắt, bàn tay, bàn chân, khuỷu tay và đầu gối.
- Loãng xương, xương yếu, giòn nên dễ gãy.
- Tăng cholesterol.
- Tiêu chảy.
- Nhược giáp.
Cách điều trị bệnh xơ gan ứ mật nguyên phát như thế nào?
Hiện nay căn bệnh trên vẫn chưa có phương pháp điều trị nào cụ thể. Bác sĩ chỉ có thể đưa ra hướng điều trị nhằm giảm triệu chứng bệnh. Những phương pháp điều trị này bao gồm: Dùng thuốc ursodiol và colchicine để giảm các triệu chứng và hư hại gan, dùng cholestyramine để giảm cảm giác ngứa.
Ngoài ra, người bệnh cũng cần bổ sung canxi hoặc vitamin D để ngăn chặn tình trạng loãng xương.
Hạn chế dùng muối để giảm các tích tụ trong gan. Trong các trường hợp nặng, cấy ghép gan nhân tạo là sự lựa chọn tốt để điều trị xơ gan ứ mật nguyên phát.