Bệnh Viêm Gan
Bệnh Viêm gan là gì?
Cơ thể con người chúng ta có 2 lá gan để làm việc, chúng có tổng trọng lượng 1,5kg, nằm ở phía trên bên phải ổ bụng, ngay dưới cơ hoành. Không giống như cơ quan khác, gan của chúng ta rất dễ bị tổn thương bởi các yếu tố bên trong và bên ngoài cơ thể như virus siêu vi, vi khuẩn độc tố từ thực phẩm tiếp nhận vào cơ thể, chất độc từ bia rượu, khói thuốc lá, thuốc tây hay không khí bên ngoài mà ta tiếp xúc hằng ngày hay do chính bởi hệ miễn dịch của chúng ta.
Viêm gan là bệnh thường do do virus viêm gan siêu vi gây ra. Trong giai đoạn đầu, viêm gan thường không có triệu chứng rõ ràng. Hầu hết người mắc bệnh chỉ phát hiện ra bệnh sau khi đã diễn tiến đến giai đoạn nặng. Đa số các trường hợp viêm gan được chẩn đoán trong những lần khám sức khỏe định kỳ.
Theo các chuyên gia, có 5 loại virus gây viêm gan là A, B, C, D và E. Mỗi loại có tính chất và khả năng gây bệnh khác nhau, do đó các triệu chứng và phương pháp điều trị của viêm gan rất đa dạng.
Những ai có nguy cơ mắc phải viêm gan?
Bạn có khả năng gặp nguy cơ viêm gan nếu:
+ Dùng chung kim tiêm với người khác, xăm hình, xỏ lỗ trên cơ thể.
+ Nhiễm HIV – HIV có thể làm giảm khả năng miễn dịch của cơ thể, do đó làm tăng khả năng nhiễm virus vào cơ thể.
+ Quan hệ tình dục không an toàn (đường hậu môn và miệng) có thể lây lan bệnh viêm gan A và E.
+ Sử dụng các loại thuốc gây hại cho gan của bạn, chẳng hạn như acetaminophen (Tylenol và những loại khác) hoặc methotrexate (Trexall, Rheumatrex).
+ Dùng chung các vật dụng vệ sinh cá nhân với những người bị viêm gan.
+ Sử dụng nguồn thực phẩm và nước uống bị nhiễm bẩn.
+ Có truyền máu, hóa trị hoặc điều trị ức chế hệ thống miễn dịch.
+ Truyền từ mẹ sang con.
Nguyên nhân dẫn đến bệnh Viêm gan là gì?
Hiện nay có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh Viêm gan nhưng 12 yếu tố sau đây sẽ biểu hiện rõ nhất về nguyên nhân gây ra bệnh Viêm gan:
1. Virus
Ngày nay, y học đã phát hiện được tám loại virus viêm gan gồm virus viêm gan A,B,C,D,E,G và các siêu vi khác như CMV, EBV. Trong đó, hai loại virus viêm gan B và viêm gan C là loại phổ biến ở các nước Châu Á và Việt Nam là nước có tỉ lệ người mắc bệnh viêm gan cao nhất, theo thống kê của tổ chức Y tế thế giới (WHO), tỉ lệ người nhiễm viêm gan B tại Việt Nam đang chiếm 10 -20% tổng dân số.
2. Rượu
Khi bạn uống rượu, gan bị phân tán các chức năng khác và tập trung chủ yếu vào việc giảm độc tố của cồn. Uống nhiều rượu có thể gây bệnh gan nhiễm mỡ, viêm gan và xơ gan.
3. Béo phì
Những người béo phì có xu hướng tích tụ mỡ trong gan gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ. Béo phì cũng liên quan tới xơ gan và suy gan.
4. Tiểu đường
Tiểu đường làm tăng 50% nguy cơ bệnh gan. Những người bị tiểu đường do kháng insulin có hàm lượng insulin cao trong máu, gây tăng cân vùng bụng. Điều này khiến gan tích tụ mỡ bên trong gây nên bệnh gan nhiễm mỡ.
5. Hấp thu nhiều muối
Hấp thu nhiều muối được cho là làm tăng huyết áp, ngoài ra còn có thể gây bệnh gan bằng cách hình thành dịch trong gan (giữ nước) và trướng gan.
6. Hút thuốc
Mặc dù hút thuốc không ảnh hưởng trực tiếp tới chức năng gan, các hóa chất độc hại trong thuốc lá làm tăng stress, oxy hóa của cơ thể sau khi tới gan, gây ra nhiều tác hại với các tế bào gan.
7. Lạm dụng thuốc
Lạm dụng các thuốc không kê đơn và một số loại thuốc kê đơn được cho là có thể gây tổn thương cho gan. Một vài trong số những loại thuốc này bao gồm các thuốc chống trầm cảm, ổn định tâm trạng corticosteroid (được sử dụng để điều trị viêm) và giảm đau.
8. Các chế phẩm bổ sung dinh dưỡng
Nghiên cứu chỉ ra rằng các chế phẩm bổ sung dinh dưỡng làm tăng khả năng sản sinh các enzym gan mà khi dư thừa có thể gây tổn thương gan. Một nguyên nhân gây tổn thương gan được biết đến là sử dụng quá liều vitamin A.
9. Sử dụng các loại thuốc thay thế không phù hợp
Bạn có thể sử dụng các phương pháp điều trị thay thế việc dùng thuốc để tránh tác dụng phụ của thuốc. Tuy nhiên các bài thuốc thảo dược cũng có thể gây hại cho gan nếu sử dụng không đúng.
10. Hóa trị
Những người phải trải qua hóa trị để điều trị ung thư có thể có nguy cơ bị tổn thương gan do liên quan tới các tác dụng phụ của thuốc.
11. Nhiễm trùng và bệnh tật
Viêm gan A, B, C và viêm gan tự miễn tấn công các tế bào gan trực tiếp gây ra viêm. Nếu không được điều trị thích hợp, viêm gan có thể gây xơ gan (xơ và sẹo ở gan) và dần dần có thể gây suy gan.
12. Thuốc trừ sâu và kim loại nặng
Tiếp xúc với các hóa chất trong thuốc trừ sâu và kim loại nặng qua hoa quả, rau xanh và các thực phẩm giả có thể cũng gây tổn thương gan. Những độc tố này tích tụ trong gan dần dần dẫn tới tổn thương gan.
Những triệu chứng nhận biết được Bệnh Viêm gan là gì?
Mệt mỏi:
Cơ thể mệt mỏi, kiệt sức thường là dấu hiệu liên quan nhiều đến gan. Khi lá gan của chúng ta không khỏe mạnh sẽ khiến cho các chức năng của gan bị ảnh hưởng, cơ thể bị tích trữ độc tố, thiếu chất...bệnh nhân thường không muốn làm gì, mệt mỏi, lười vận động ảnh hưởng đến sinh hoạt.
Vàng da:
Đây chính là một trong những dấu hiệu viêm gan phổ biến và dễ nhận biết nhất. Đây chính là biểu hiện do gan không thể chuyển hóa và đào thải được sắc tố mật bilirubin khiến cho nồng độ sắc tố mật tăng cao trong máu. Bệnh nhân viêm gan thường có làn da bị ngả vàng, thiếu sức sống, móng tay và lòng trắng mắt cũng chuyển sang màu vàng.
Rối loạn tiêu hóa:
Bệnh nhân bị viêm gan sẽ gặp phải tình trạng rối loạn tiêu hóa biểu hiện là chán ăn, sợ dầu mỡ, căng bụng khó chịu, buồn nôn, nôn, táo bón, tiêu chảy... Các chuyên gia gan mật cho biết, đa phần bệnh nhân gặp phải tình trạng trên là do khi gan bị viêm sẽ ảnh hưởng đến chức năng lọc thải độc. Chất độc từ đường ruột không được gan phân giải dẫn đến tình trạng độc tố tích tụ trong máu, thần kinh cơ hoành và thần kinh phế quản bị kích thích hưng phấn gây rối loạn tiêu hóa.
Đau hạ sườn phải:
Gan của chúng ta nằm trong ổ bụng, ngay vùng hạ sườn phải, chính vì vậy khi gan bị viêm nhiễm do bệnh viêm gan gây ra, bệnh nhân sẽ có cảm giác đau nhẹ khu vực này.
Hay quên, mất phương hướng:
Độc tố không được gan đào thải khi tích tụ nhiều trong máu, đặc biệt là amoniac cũng sẽ gây vấn đề cho não khiến bệnh nhân gặp phải biểu hiện trên.
Sốt:
Khi bị viêm gan, bệnh nhân có thể bị sốt nhẹ do, các cơn sốt này thường xuất hiện vào buổi chiều.
Mẩn đỏ, ngứa da:
Liên quan đến chức năng phân giải độc tố của gan, bệnh nhân gặp các vấn đề về gan thường xuất hiện các vấn đề da liễu như nổi mụn nhọt, mẩn đỏ, mề đay, ngứa da.
Chuẩn đoán bệnh Viêm gan
Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán tên bệnh?
Viêm gan thường được chẩn đoán thông qua những lần khám sức khỏe định kỳ. Cách tốt nhất để kiểm tra viêm gan là xét nghiệm máu. Xét nghiệm máu sẽ cho bác sĩ biết tình trạng và chức năng gan của bạn. Các xét nghiệm này bao gồm:
+ Alanineaminotransferase (ALT), aspartateaminotransferase (AST) và alkalinephosphatase (ALP) – đây là những enzyme sản xuất bởi gan. Quá nhiều những enzyme này có nghĩa là gan đang tổn thương.
+ Bilirubin– nồng độ trong máu của bilirubin sẽ tăng trong bệnh gan.
+ Albumin và protein (TP) – nồng độ hai chất này bình thường trong máu cho thấy gan vẫn còn đảm bảo chức năng.
Ngoài xét nghiệm máu, bác sĩ có thể chẩn đoán viêm gan thông qua khám bệnh và phát hiện ra các triệu chứng như vàng da, vàng mắt. Bác sĩ sẽ hỏi lại quá trình mắc bệnh của bạn đã xác định nguyên nhân bạn bị lây virus viêm gan.
Cách điều trị bệnh Viêm gan
Thuốc interferon
Sử dụng thuốc interferon sẽ làm giảm tác dụng phụ và thuốc có thời gian tác dụng dài hơn so với các loại thuốc khác. Thuốc này cung cấp protein miễn dịch để giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng và đặc biệt là giúp hệ thống miễn dịch chống lại HCV và phòng ngừa biến chứng, bao gồm các loại tiêm peginterferon alfa-2a (Pegasys), peginterferon alfa-2b (PegIntron, Sylatron) hoặc interferon alfa-2b (Intron A).
Thuốc kháng virus ức chế protease
Các chất ức chế protease được sử dụng để ngăn chặn sự lây lan của virus bằng cách ngăn chặn sự sinh sản của chúng. Những thuốc này có thể được dùng bằng đường uống. Một số loại thuốc kháng virus ức chế protease là Telaprevir (Incivek), Boceprevir (Victrelis), Paritaprevir.
Thuốc kháng virus tương tự nucleoside
Thuốc kháng virus hoạt động bằng cách ngăn chặn sự sinh sản của virus. Chúng được sử dụng kết hợp với các liệu pháp khác để điều trị bệnh viêm gan. Các loại thuốc thường gặp của loại này là ribavirin (Copegus, Moderiba, Rebetol, Ribasphere, RibasphereRibaPak, Virazole).
Bạn nên thận trọng khi dùng vì ribavirin có thể gây ra dị tật bẩm sinh ở trẻ sơ sinh khi sử dụng cho phụ nữ có thai và làm chậm sự tăng trưởng của bé.
Thuốc ức chế polymerase
Thuốc ức chế polymerase ngăn chặn sự phát triển của bệnh viêm gan bằng cách ngăn chặn sự sinh sản của virus. Thuốc này đôi khi được sử dụng kết hợp với thuốc ribavirin cho đến 24 tuần.
Các tác dụng phụ thường gặp bao gồm buồn nôn, ngứa, mất ngủ, mệt mỏi.
Cách phòng chống bệnh Viêm gan hiệu quả
Ăn uống hợp lý
- Lượng dinh dưỡng cung cấp cho cơ thể qua các bữa ăn hàng ngày phải đảm bảo sự cân bằng về vitamin, protein và các khoáng chất thiết yếu.
- Việc bổ sung quá nhiều các loại vitamin và khoáng chất cho cơ thể có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về gan, đặc biệt là các loại vitamin A, B3 và sắt.
- Nên hạn chế ăn các loại thức ăn đã được chế biến sẵn vì chúng có chứa nhiều chất bảo quản, gây ảnh hưởng không tốt cho hệ tiêu hoá cũng như khả năng hoạt động của gan.
- Hoa quả tươi và rau xanh, đặc biệt là các loại rau có lá màu xanh đậm rất tốt cho cơ thể vì chúng giúp mát gan, lợi tiểu. Ngoài ra, bạn đừng quên bổ sung vitamin D, C và canxi cho cơ thể qua các loại thực phẩm như: trứng, sữa, thịt nạc, ngũ cốc, cà chua, cần tây....
- Bia, rượu, cà phê, đồ ăn cay, chua cũng là những loại thực phẩm cần hạn chế sử dụng. Nếu sử dụng thường xuyên sẽ không có lợi cho khí huyết và làm “giảm tuổi thọ” của gan. Không nên hút thuốc lá vì làm tăng nguy cơ ung thư gan và làm tăng thêm độc tính các thuốc có hại cho gan
- Ngoài ra trà xanh chứa chất chống ôxy hóa không chỉ giảm nguy cơ mắc bệnh gan mà còn duy trì sức khỏe cho gan.
Ngủ sớm và đúng giờ
- Nếu bạn không muốn mắc các bệnh về gan, hãy tập cho mình thói quen ngủ sớm và ngủ đúng giờ. Ngủ sớm giúp máu trong cơ thể có đủ thời gian trở về gan và giải độc cho gan.
Uống nhiều nước
- Uống nhiều nước rất có lợi cho gan. Hãy bổ sung cho cơ thể từ 2 - 2,5lít nước mỗi ngày. Để đạt được hiệu quả giải độc cho gan, hãy uống nước làm nhiều lần trong ngày, mỗi lần chỉ nên uống từ 150 -200ml.
- Uống nước giúp đẩy nhanh quá trình tuần hoàn máu và tăng cường khả năng hoạt động của các tế bào gan, giúp quá trình đào thải các chất độc ra khỏi có thể của gan trở nên có hiệu quả.
Không xem tivi hoặc ngồi làm việc trước máy tính quá lâu
- Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng mắt có liên quan trực tiếp tới chức năng hoạt động của gan. Khi đôi mắt mệt mỏi, gan cũng bị ảnh hưởng.
- Vì vậy, nếu công việc đòi hỏi bạn thường xuyên phải tiếp xúc với máy tính, hãy để mắt bạn thường xuyên được nghỉ ngơi, thư giãn.
Tránh lạm dụng thuốc
- Để gan luôn khoẻ mạnh, hãy hạn chế dùng thuốc, đặc biệt là các loại thuốc có độc cho gan.
Giữ tinh thần luôn thoải mái
- Tăng cường luyện tập thể dục.
- Thói quen lười vận động có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về gan cũng như các bệnh nguy hiểm khác trong cơ thể.
- Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao giúp kiểm soát cân nặng, tăng cường tuần hoàn máu, đốt cháy năng lượng dư thừa trong cơ thể, bảo vệ và duy trì ổn định chức năng giải độc của gan.
- Các loại hình thể dục thể thao không yêu cầu kỹ thuật cao, đơn giản và không mất quá nhiều sức lực thường có lợi cho gan như: đi bộ, chạy bộ, đạp xe, bơi lội, aerobic...
Tránh lây nhiễm
- Không sinh hoạt tình dục mà không có biện pháp bảo vệ trừ khi bạn chắc chắn là bạn tình của bạn không bị nhiễm HBV, HIV hoặc bất kỳ bệnh lây qua đường tình dục nào khác
- Không dùng chung bàn chải đánh răng, dao cạo râu, đồ cắt móng tay, để tránh lây nhiễm viêm gan B, C... Cẩn thận khi truyền máu, các dụng cụ y tế phải được vô trùng kỹ lưỡng...
- Nên tiêm ngừa viêm gan.
- Nếu trong gia đình có người bệnh gan nên khám sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị bệnh sớm.
- Nếu bạn được chẩn đoán nhiễm HBV, khi có thai, phải nói cho bác sĩ biết bạn bị nhiễm HBV. Bằng cách đó, con của bạn sẽ được điều trị sớm ngay sau khi sinh.
Để phòng tránh bệnh Viêm gan 1 cách hữu hiệu, thì mỗi người phải tự ý thức bằng việc phòng ngừa bệnh sớm nhất và hiểu rõ hơn về nguyên nhân, cách điều trị và phòng tránh như thế nào là tốt nhất.
Hi vọng qua bài viết này thì mọi người đã cập nhật thêm được kiến thức sức khỏe cho gia đình mình, từ đó có thể phòng ngừa cũng như phát hiện sớm bệnh để được điều trị kịp thời.