Bệnh Viêm Đa Cơ
Bệnh viêm đa cơ là gì?
Viêm đa cơ gây ra tình trạng suy yếu ở các cơ đối xứng và gần, tăng các men cơ xương. Căn bệnh này có thể gây khó khăn khi leo lên bậc thang, đứng dậy, nâng vật hoặc với tay quá đầu. Ngoài ra, viêm cơ da cũng là tình trạng lâm sàng tương tự như bệnh viêm đa cơ, là một bệnh cơ viêm tự phát biểu hiện ở da. Viêm cơ thể vùi là bệnh cơ viêm tự phát và tiến triển chậm, thường thấy xuất hiện ở đàn ông lớn tuổi.
Bệnh viêm đa cơ thường ảnh hưởng đến người lớn (trong độ tuổi từ 30 - 50). Dấu hiệu và triệu chứng của bệnh viêm đa cơ thường phát triển dần dần, trong vài tuần hoặc vài tháng.
Nguyên nhân gây ra bệnh viêm đa cơ là gì?
Hiện tại nguyên nhân chính xác gây ra bệnh viêm đa cơ vẫn chưa được xác định nhưng bệnh có nhiều đặc điểm chung với rối loạn tự miễn, trong đó hệ thống miễn dịch nhầm lẫn và tấn công các mô trong cơ thể.
Sau đây là các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm đa cơ bao gồm:
- Cao tuổi.
- Nữ giới.
- Bệnh phổi kẽ.
- Mắc bệnh anti-Jo-1 (bệnh phổi) và kháng thể anti-SRP (bệnh cơ nghiêm trọng, liên quan đến tim).
- Các bệnh ác tính liên quan.
- Bị trì hoãn hoặc không điều trị đầy đủ.
- Khó nuốt, khó nói.
- Liên quan đến tim và phổi.
Những triệu chứng bệnh viêm đa cơ là gì?
Cho đến nay triệu chứng thường thấy của căn bệnh này là yếu cơ và liên quan đến các cơ gần với thân mình, chẳng hạn như ở hông, đùi, vai, cánh tay trên và cổ.
Bên cạnh đó, yếu cơ có thể ảnh hưởng đến cả bên trái - bên phải của cơ thể và có xu hướng trở nặng.
Những kỹ thuật y tế dùng để chẩn đoán bệnh viêm đa cơ là gì?
Xét nghiệm máu
Xét nghiệm máu sẽ cho bác sĩ biết nồng độ các men cơ có cao hay không, chẳng hạn như creatine kinase (CK) và aldolase. Mức tăng CK và aldolase có thể cho biết các cơ bị tổn thương. Xét nghiệm máu cũng có thể phát hiện các kháng thể tự miễn chuyên biệt liên quan đến các triệu chứng khác nhau của bệnh viêm đa cơ, có thể giúp quyết định loại thuốc và cách điều trị tốt nhất.
Điện cơ đồ
Bác sĩ sẽ đưa một cây kim điện cực mỏng qua da vào cơ để kiểm tra. Bác sĩ sẽ đo hoạt động điện khi bạn thư giãn hoặc co các cơ, sự thay đổi mô hình hoạt động điện có thể xác nhận một bệnh cơ. Bác sĩ có thể xác định sự phân bố của bệnh bằng cách kiểm tra các cơ khác nhau.
Chụp cộng hưởng từ (MRI)
Một máy quét sẽ dựng lên hình ảnh mặt cắt của cơ bắp từ dữ liệu do từ trường mạnh và sóng vô tuyến đưa ra. Không giống như sinh thiết cơ, MRI có thể đánh giá tình trạng viêm trong một vùng cơ rộng lớn.
Sinh thiết cơ
Bác sĩ sẽ lấy một mảnh nhỏ của mô cơ thông qua phẫu thuật và gửi tới phòng xét nghiệm để phân tích. Sinh thiết cơ có thể chỉ ra bất thường trong cơ, chẳng hạn như viêm nhiễm, tổn thương hoặc nhiễm trùng. Bác sĩ có thể kiểm tra mẫu mô để xem có protein bất thường nào không và thiếu hụt men không. Trong bệnh viêm đa cơ, sinh thiết cơ thông thường cho thấy viêm, tế bào cơ chết (hoại tử), thoái hóa và tái tạo các sợi cơ.
Những phương pháp điều trị bệnh viêm đa cơ là gì?
Mặc dù hiện nay vẫn chưa có phương pháp nào có thể điều trị nhất định cho bệnh viêm đa cơ nhưng việc điều trị có thể cải thiện độ bền và chức năng cơ bắp của người bệnh. Bên cạnh đó, nếu được điều trị càng sớm thì hiệu quả càng cao, dẫn đến ít biến chứng xảy ra.
Thông thường các phương pháp đều dựa vào các triệu chứng và đáp ứng điều trị của người bệnh, tuy nhiên nếu phương pháp nào không phù hợp bác sĩ sẽ thay đổi chiến lược điều trị khác. Sau đây là một số phương pháp điều trị bao gồm:
Thuốc
Một số loại thuốc thường được sử dụng để điều trị bệnh viêm đa cơ bao gồm:
Corticosteroid:
Các loại thuốc như prednisone có thể rất hiệu quả trong việc kiểm soát các triệu chứng bệnh viêm đa cơ. Tuy nhiên, việc sử dụng lâu dài các loại thuốc này có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng, đó là lý do tại sao bác sĩ sẽ giảm dần liều lượng của thuốc cho bệnh nhân.Rituximab (Rituxan):
Thuốc này thường được sử dụng để điều trị viêm khớp dạng thấp, đây là một lựa chọn khả thi nếu liệu pháp ban đầu không kiểm soát được các triệu chứng của bệnh viêm đa cơ.Thuốc kết hợp với corticosteroid:
Các loại thuốc này có thể làm giảm liều lượng và tác dụng phụ của corticosteroid. Hai thuốc phổ biến nhất được sử dụng cho bệnh viêm đa cơ là azathioprine (Azasan®, Imuran®) và methotrexate (Trexall®).
Trị liệu
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của triệu chứng, bác sĩ có thể khuyên người bệnh sử dụng:
Vật lý trị liệu:
Bác sĩ có thể hướng dẫn cho người bệnh các bài tập để duy trì, cải thiện sức mạnh và tính linh hoạt, tư vấn cho người bệnh mức độ phù hợp cho các hoạt động.Ngôn ngữ trị liệu:
Nếu cơ nuốt của người bệnh đang bị suy yếu do bệnh viêm đa cơ, ngôn ngữ trị liệu có thể giúp họ xử lý vấn đề này.Đánh giá chế độ ăn:
Trong bệnh viêm đa cơ giai đoạn sau, việc nhai và nuốt có thể trở nên khó khăn hơn. Một chuyên gia dinh dưỡng có thể dạy người bệnh chế biến thực phẩm dễ ăn.
Phẫu thuật và thủ thuật khác
Globulin miễn dịch tiêm tĩnh mạch (IVIg) là một sản phẩm máu tinh khiết chứa các kháng thể khỏe mạnh từ hàng ngàn người hiến máu. Các kháng thể khỏe mạnh này có thể ngăn chặn các kháng thể tấn công các cơ. Bác sĩ sẽ truyền các kháng thể này thông qua các tĩnh mạch. Việc điều trị bằng globulin miễn dịch khá đắt tiền và có thể cần phải được thực hiện liên tục để đem lại hiệu quả tốt nhất.