Bệnh Van Tim

Bệnh van tim là gì?

Bệnh van tim (heart valve disease) xảy ra khi các lá van trong tim không còn hoạt động hiệu quả do một số lý do nào đó. Vì thế, việc điều trị bệnh sẽ phụ thuộc vào vấn đề về van tim, tình trạng và các ảnh hưởng từ bệnh đang gặp phải. Trong một số trường hợp, việc hồi phục hay thay van tim là bắt buộc để điều trị tốt nhất.

Nguyên nhân gây ra bệnh van tim là gì?

Các lá van có nhiệm vụ giúp dòng máu chảy theo một chu trình nhất định. Các lá van bao gồm van hai lá, van ba lá, van động mạch chủ, và van động mạch phổi. Mỗi van đều có các lá van (cusps) có nhiệm vụ đóng/mở mỗi khi tim đập. Đôi khi các lá van không thể mở hết cỡ hay đóng khít lại, làm dòng máu chảy qua tim đến khắp cơ thể không theo một chiều nhất định.

Bệnh van tim có thể mắc phải từ lúc mới sinh ra, hoặc gặp ở người lớn tùy vào nguyên nhân và tình trạng sức khỏe, như bệnh nhiễm trùng và các vấn đề về tim mạch.

Vấn đề về van tim thường gặp gồm:

- Hở van tim (Regurgitation):

Là tình trạng các lá van không đóng kín, làm cho máu chảy ngược chiều và tình trạng này hay xuất hiện cùng với việc sa van (prolapse).

- Hẹp van tim (Stenosis):

Trong hẹp van tim, các lá van trở nên dày, cứng, giảm độ mở của lá van, làm giảm lượng máu chảy qua van.

- Teo bít van tim (Atresia):

Là tình trạng lá van không được hình thành, chỉ tạo một lớp thành ngăn dòng máu chảy giữa các buồng tim.

 

Các yếu tố sau đây làm tăng nguy cơ mắc bệnh van tim bao gồm:

- Lớn tuổi.

- Tiền sử nhiễm trùng có ảnh hưởng đến tim.

- Tiền sử bệnh tim hay đã bị đau tim trước tim đó.

- Cao huyết áp, mỡ máu, mắc bệnh tiểu đường hay cá bệnh tim có nguy cơ khác.

- Bệnh tim bẩm sinh.

Các triệu chứng dễ nhận thấy ở bệnh van tim là gì?

Hiện nay, có một số trường hợp bệnh nhân mắc bệnh van tim có thể không có các triệu chứng trong suốt nhiều năm. Tuy nhiên các triệu chứng sau đây thường thấy ở căn bệnh trên bao gồm:

- Âm thổi (heart murmur) khi bác sĩ dùng ống nghe để tim khám bệnh.

- Mệt mỏi.

- Khó thở, nhất là khi hoạt động hay nằm.

- Phù ở mắt cá hay bàn chân.

- Chóng mặt.

- Ngất.

- Nhịp tim đập bất thường.

Cách điều trị bệnh van tim

Việc điều trị căn bệnh trên phụ thuộc vào tình trạng bệnh của người bệnh hoặc việc họ đã có các triệu chứng và dấu hiệu bệnh van tim, hay bệnh của họ đang tiến triển nặng hơn.

Bác sĩ chuyên khoa tim mạch sẽ là người theo dõi tình trạng bệnh của người bệnh. Bác sĩ điều trị sẽ theo dõi diễn biến bệnh của người bệnh qua các lần tái khám đã hẹn trước, họ cũng sẽ đưa ra các lời khuyên về thay đổi lối sống cũng như kê toa các loại thuốc điều trị cho người bệnh.

Người bệnh cũng có thể được tư vấn phải dùng biện pháp phẫu thuật để phục hồi hay thay van tim. Bác sĩ cũng cân nhắc việc phẫu thuật cho người bệnh ngay cả khi họ không có các triệu chứng nào trước đó nhằm tránh biến chứng sau này. Nếu người bệnh cần phải phẫu thuật tim về do nguyên nhân khác, bác sĩ phẫu thuật cũng có thể phải phục hồi hay thay van tim cho họ tùy trường hợp.

Phẫu thuật van tim thường yêu cầu mổ hở mở lồng ngực, hoặc áp dụng các phương pháp phẫu thuật ít xâm lấn hơn. Ở một số trường hợp khác, bác sĩ sẽ dùng phương pháp catheter để phẫu thuật van tim theo dạng ít xâm lấn cùng các dụng cụ như kẹp nút hay các khí cụ khác. Việc thay thế van tim có thể áp dụng trong phương pháp dùng catheter.

Các lựa chọn phẫu thuật cho bệnh van tim bao gồm:

- Phục hồi van tim:

Bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật phục hồi van tim nếu có thể để khôi phục chức năng của van tim nói riêng và của tim nói chung. Để phục hồi van tim, bác sĩ phẫu thuật sẽ tách các lá van bị thương tổn, phục hồi dây chằng van tim, hoặc cắt bớt phần mô thừa làm để van có thể đóng khít hay vá lại lá van. Một cách khác để phục hồi van tim đó là bác sĩ sẽ đặt vòng van tim nhân tạo lại cho người bệnh.

Trong trường hợp hẹp khít van, bác sĩ phẫu thuật sẽ dùng catheter để mở thông van tim bị hẹp. Trong quá trình phẫu thuật, catheter sẽ được dẫn qua từ động mạch đùi hay cánh tay đến van tim.

Đến van tim, bác sĩ sẽ bơm phồng bóng khí của catheter để mở thông van, sau đó sẽ làm xẹp và rút catheter ra. Và có thể bạn sẽ cần thêm các phương pháp khác để mở thông van tim sau đó.

- Thay van tim:

Trong trường hợp van tim không thể phục hồi, bác sĩ phẫu thuật sẽ tiến hành thay van tim cho người bệnh. Phẫu thuật này sẽ tách các van tim bị thương tổn và thay tế các bác van tim nhân tạo, được làm từ mô tim của heo, bò hay người.

- Van tim sinh học:

Có thể thoái hóa theo thời gian, và cần phải thay thế nếu cần. Người bệnh đã thay van tim thường phải sử dụng thuốc chống đông để tránh việc hình thành huyết khối. Bác sĩ sẽ thảo luận cùng người bệnh về lợi ích và tác hại của từng loại van nhân tạo và tìm ra loại van phù hợp cho người bệnh.