Bệnh nấm Sporotrichosis

Tổng quan về bệnh nấm Sporotrichosis

Bệnh nấm Sporotrichosis là một bệnh nhiễm trùng da do một loại nấm có tên là Sporothrix schenckii gây ra. Loại nấm này có liên quan chặt chẽ với nấm mốc trên bánh mì cũ hoặc men được sử dụng để ủ bia hơn là vi khuẩn thường gây nhiễm trùng. Thông thường nấm mốc được tìm thấy trên gai hoa hồng, cỏ khô, rêu sphagnum, cành cây và đất. Do đó tình trạng nhiễm trùng xảy ra phổ biến hơn ở những người làm vườn, công nhân vườn ươm và nông dân làm việc với hoa hồng, rêu, cỏ khô và đất.

Một khi bào tử nấm mốc di chuyển vào da, bệnh có thể mất nhiều ngày hoặc thậm chí vài tháng để phát triển.

Nguyên nhân gây bệnh nấm Sporotrichosis

Bệnh nấm Sporotrichosis thường bắt đầu khi bào tử nấm mốc xâm nhập dưới da từ gai hoa hồng hoặc thanh sắc, ban đầu nhiễm trùng có thể xuất hiện rõ ràng ở da và không bị vỡ sau khi tiếp xúc với cỏ khô hoặc rêu mang nấm mốc.

Hiếm gặp hơn, mèo hoặc con tatu (Armadillos) có thể truyền bệnh.

Trong một số ít trường hợp, có thể hít hoặc nuốt phải nấm, điều này gây ra nhiễm trùng ở các bộ phận bên ngoài da của cơ thể.

Bệnh nấm Sporotrichosis thường không lây truyền từ người sang người.

Triệu chứng của bệnh nấm Sporotrichosis

Triệu chứng ban đầu của bệnh nấm Sporotrichosis là vết sưng cứng (nốt sần) trên da có màu từ hồng đến gần tím. Các nốt thường không đau hoặc chỉ đau nhẹ. Theo thời gian, các nốt sần có thể phát triển thành một vết loét mở (loét) có thể chảy dịch trong suốt. Nhưng nếu không được điều trị, các nốt sần và vết loét sẽ trở thành mãn tính và có thể không thay đổi trong nhiều năm.

Trong khoảng 60% trường hợp, nấm mốc lan dọc theo các hạch bạch huyết. Theo thời gian, các nốt sần và vết loét mới lan rộng trên cánh tay hoặc chân bị nhiễm bệnh. Và chúng có thể kéo dài trong nhiều năm.

Khi nào cần chăm sóc y tế cho bệnh nấm Sporotrichosis

Khi nào cần gọi bác sĩ

• Nếu bạn nghi ngờ mình bị bệnh nấm Sporotrichosis, hãy đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị.
• Nếu bạn đã được điều trị bệnh, nhưng những vết loét mới tiếp tục xuất hiện và phát triển hoặc những vết loét cũ dường như đang phát triển, hãy gặp bác sĩ.

Khi nào đến bệnh viện

• Bệnh nấm Sporotrichosis ở da hoặc các hạch bạch huyết không trở nên nguy hiểm hoặc đe dọa tính mạng.
• Vết loét mở dường như bị nhiễm vi khuẩn và có thể dẫn đến một tình trạng gọi là viêm mô tế bào.
• Nếu một vùng đỏ, đau và ấm mở rộng nhanh chóng xung quanh vết loét ban đầu phát triển, bạn nên đến phòng cấp cứu ngay lập tức.

Các kiểm tra và xét nghiệm bệnh nấm Sporotrichosis

Các nhiễm trùng khác có thể tương tự như bệnh nấm Sporotrichosis, vì vậy bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm để xác nhận chẩn đoán. Thông thường các xét nghiệm tìm bệnh nấm Sporotrichosis đều có liên quan đến sinh thiết, sau đó bác sĩ sẽ kiểm tra mẫu sinh thiết dưới kính hiển vi để xác định nấm mốc. Các bệnh nhiễm trùng khác có thể bao gồm:

• Vi khuẩn liên quan đến bệnh lao hoặc bệnh phong.
• Đậu mùa (Cowpox).
• Mụn rộp (Herpes).
• Nấm và vi khuẩn khác.
• Các bệnh không nhiễm trùng như lupus.

Chăm sóc bệnh nấm Sporotrichosis tại nhà

Hiện tại không có bất kỳ biện pháp tại nhà nào giúp ích cho bệnh nấm sporotrichosis được biết đến. Ngoài việc người bệnh nên giữ sạch vết loét và được che phủ cho đến khi chúng được chữa lành.

Điều trị y tế cho bệnh nấm Sporotrichosis

Cho đến nay việc điều trị bệnh nấm Sporotrichosis thường phụ thuộc vào vị trí bị nhiễm bệnh.

Nhiễm trùng ở da:

Thường được điều trị bằng potassium iodide (dung dịch kali iodua). Loại thuốc này được dùng ba lần mỗi ngày, từ ba đến sáu tháng, cho đến khi tất cả các tổn thương đã biến mất. Bên cạnh đó nhiễm trùng da cũng có thể được điều trị bằng itraconazole (Sporanox) trong tối đa sáu tháng. 

Nhiễm trùng nấm sporotrichosis ở xương và khớp:

Những dạng nhiễm trùng này khó điều trị hơn và hiếm khi đáp ứng với potassium iodide (dung dịch kali iodua). Thông thường thuốc Itraconazole (Sporanox) được sử dụng từ đầu trong vài tháng hoặc thậm chí lên đến một năm. Ngoài ra thuốc Amphotericin cũng được sử dụng, nhưng loại thuốc này chỉ có thể được cung cấp qua tiêm tĩnh mạch IV. Tuy nhiên Amphotericin có nhiều tác dụng phụ hơn và có thể cần được dùng trong nhiều tháng. Đôi khi phẫu thuật là cần thiết để loại bỏ xương bị nhiễm trùng.

Nhiễm trùng ở phổi:

Nhiễm trùng phổi được điều trị bằng potassium iodide (dung dịch kali iodua), itraconazole (Sporanox) và amphotericin với liều lượng khác nhau. Đôi khi, các khu vực bị nhiễm bệnh ở phổi cũng phải được loại bỏ.

Nhiễm trùng trong não:

Viêm màng não do nấm Sporotrichosis rất hiếm khi xảy ra, vì vậy thông tin về điều trị này hiện không có sẵn. Nhưng Amphotericin kết hợp với 5-fluorocytosine thường được khuyên dùng, hoặc itraconazole (Sporanox) cũng có thể được thử.

Chăm sóc theo dõi cho bệnh nấm Sporotrichosis

Người bệnh có thể cần phải tái khám nhiều lần với bác sĩ để chắc chắn rằng bệnh nấm Sporotrichosis đã biến mất. Một khi bệnh đã khỏi, việc chăm sóc theo dõi tiếp theo thường không cần thiết.

Phòng chống bệnh nấm Sporotrichosis

Bước quan trọng nhất trong việc ngăn ngừa bệnh là ngăn ngừa bào tử nấm mốc xâm nhập vào da.

Những người làm việc với hoa hồng, cỏ khô hoặc rêu sphagnum nên che phủ mọi vết trầy xước hoặc vết đứt trên da. Họ cũng nên mang giày ống cao su và găng tay để ngăn vết thương bị đâm thủng.

Triển vọng cho bệnh nấm Sporotrichosis

Hầu hết những người bị bệnh, chỉ có da hoặc các hạch bạch huyết của họ được phục hồi hoàn toàn.

Điều trị nhiễm trùng nấm sporotrichosis thường mất khoảng vài tháng hoặc nhiều năm, và sẹo có thể vẫn còn ở vị trí nhiễm trùng ban đầu.

Đối với nhiễm trùng liên quan đến não, phổi, khớp hoặc các khu vực khác của cơ thể sẽ khó điều trị hơn.