Bệnh Lạm Dụng Thuốc Kê Toa

Lạm dụng thuốc kê toa là gì?

Lạm dụng thuốc kê toa là tình trạng người bệnh dùng thuốc không theo chỉ định bác sĩ. Vấn đề này có thể bao gồm:

Dùng một loại thuốc được kê toa cho người khác.
Dùng liều cao hơn liều lượng được kê toa thuốc.
Sử dụng thuốc theo một cách khác với toa kê, ví dụ như nghiền thuốc thành bột để hít hoặc tiêm.
Sử dụng thuốc cho các mục đích khác để đạt cảm giác hưng phấn.
Thông thường tình trạng này có thể dẫn đến nghiện bao gồm thuốc phiện, thuốc an thần, thuốc giảm đau và các chất kích thích.

Mỗi loại thuốc sẽ có một số nguy cơ và tác dụng phụ khác nhau. Vì thế những người lạm dụng thuốc sẽ không hiểu hết những rủi ro mà họ có thể mắc phải khi dùng sử dụng quá liều. Đặc biệt là khi khi uống cùng với các loại thuốc khác.

Nguyên nhân gây ra lạm dụng thuốc theo toa là gì?

Hiện nay, một số nguyên nhân có thể người bệnh bạn lạm dụng thuốc theo toa như:

Để có cảm giác thoải mái và hưng phấn.
Để thư giãn hay giảm căng thẳng.
Để giảm sự thèm ăn hoặc tăng sự tỉnh táo.
Để thử nghiệm các chất tạo ra các hiệu ứng tinh thần.
Để duy trì tình trạng nghiện ngập và chống lại sự cai nghiện.
Để được chấp nhận bởi các đồng nghiệp hoặc quan hệ xã hội.
Để cố gắng cải thiện sự tập trung và học tập hay hiệu suất công việc.

Ngoài ra có rất nhiều yếu tố nguy cơ sau đây có thể làm tăng mắc phải tình trạng này bao gồm:

Đã từng bị nghiện trong quá khứ hay hiện tại với các chất khác, bao gồm rượu và thuốc lá.
Lịch sử gia đình có các vấn đề lạm dụng thuốc.
Tuổi trẻ, đặc biệt là thanh thiếu niên hoặc độ tuổi 20.
Có một số bệnh tâm thần từ trước.
Chịu áp lực từ bạn bè hoặc sống trong môi trường xã hội (có sử dụng ma túy).
Có sẵn các loại thuốc theo toa trong tủ thuốc gia đình.
Thiếu kiến thức về các loại thuốc theo toa và tác hại tiềm ẩn của chúng.

Những triệu chứng của lạm dụng thuốc theo toa là gì?

Cho đến nay, các triệu chứng của tình trạng lạm dụng thuốc theo toa phụ thuộc vào từng loại thuốc cụ thể. Sau đây là các loại thuốc theo toa thường bị lạm dụng nhất là:

Thuốc phiện như oxycodone (Oxycontin, Roxicodone) và những thuốc có chứa hydrocodone (Vicodin, Lortab, Norco), được sử dụng để điều trị cơn đau.
Thuốc chống lo âu và thuốc an thần như alprazolam (Xanax), diazepam (Valium) và thuốc gây ngủ như zolpidem (Ambien), được sử dụng trong điều trị rối loạn lo âu và giấc ngủ.
Các chất kích thích như methylphenidate (Ritalin, Concerta và những biệt dược khác), dextroamphetamine và amphetamine (Adderall XR) và dextroamphetamine (Dexedrine), được sử dụng trong điều trị thiếu tập trung /rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) và một số rối loạn giấc ngủ.

Các triệu chứng thường thấy của lạm dụng thuốc kê toa

Các thuốc giảm đau opioid

Táo bón.
Buồn nôn.
Cảm giác cao (hưng phấn).
Nhịp thở chậm.
Buồn ngủ.
Lẫn lộn.
Phối hợp kém.
Cơn đau gia tăng với liều cao hơn.

Các loại thuốc an thần và các loại thuốc chống lo âu

Buồn ngủ.
Lẫn lộn.
Đi không vững.
Nói lắp.
Kém tập trung.
Chóng mặt.
Các vấn đề với trí nhớ.
Thở chậm.

Các loại thuốc kích thích

Giảm sự ngon miệng.
Kích động.
Nhiệt độ cơ thể cao.
Mất ngủ.
Cao huyết áp.
Nhịp tim không đều.
Lo lắng.
Sợ hãi.

Các dấu hiệu khác bao gồm

Dùng liều cao hơn so với toa được kê.
Tính khí thất thường quá mức hoặc thái độ thù địch.
Giấc ngủ tăng lên hoặc giảm đi.
Khả năng ra quyết định kém.
Biểu hiện hưng phấn, tràn đầy năng lượng một cách bất thường hay kích động hoặc lơ đãng.
Thường xuyên báo cáo “mất” toa thuốc, do vậy bác sĩ phải viết thêm nhiều toa khác.
Các toa thuốc được kê từ nhiều hơn một bác sĩ.

Những phương pháp điều trị lạm dụng thuốc theo toa là gì?

Hiện tại các lựa chọn cho việc điều trị tình trạng này tùy theo liều lượng trong toa khác nhau, loại thuốc được sử dụng và các nhu cầu của người bệnh. Tư vấn hoặc liệu pháp tâm lý là một phần quan trọng trong điều trị. Việc điều trị cũng có thể yêu cầu được cai nghiện (giải độc) bao gồm thuốc cai nghiện và hỗ trợ phục hồi.

Tư vấn

Chuyên gia về rượu và ma túy có thể cung cấp các buổi tư vấn cá nhân, nhóm hoặc gia đình. Cách này có thể giúp người bệnh:

Xác định những yếu tố có thể dẫn đến việc lạm dụng thuốc theo toa, như một vấn đề tiềm ẩn về sức khỏe tâm thần hoặc mối quan hệ.
Tìm hiểu các kỹ năng cần thiết để chống lại cảm giác thèm ăn, tránh lạm dụng thuốc và giúp ngăn ngừa sự tái phát của vấn đề lạm dụng thuốc theo toa.
Tìm hiểu chiến lược phát triển các mối quan hệ tích cực.
Xác định các cách tham gia vào các hoạt động lành mạnh không liên quan đến ma túy.
Tìm hiểu các bước cần thực hiện nếu tái phát xảy ra.

Cai nghiện

Cai thuốc có thể nguy hiểm và nên được thực hiện dưới sự quan sát của bác sĩ.

Cai opioid: Việc ngừng sử dụng opioid bao gồm giảm dần liều lượng thuốc cho đến khi thuốc không còn sử dụng. Ngoài ra, các loại thuốc khác như clonidine (Catapres), một loại thuốc chủ yếu sử dụng cho bệnh cao huyết áp, có thể giúp quản lý các triệu chứng xảy ra trong quá trình cai nghiện opioid. Trong đó Buprenorphine, Buprenorphine kết hợp với Naloxone (Suboxone) hoặc methadone có thể bác sĩ kê toa được theo quy định pháp lý cụ thể và giám sát các tình trạng để giảm bớt các triệu chứng xảy ra do cai thuốc giảm đau opioid. Mỗi tháng, bác sĩ có thể tiêm Vivitrol một lần, đây là một phiên bản của thuốc Naltrexone, nhằm giúp những người mới phục hồi tránh xa opioid.

Cai các thuốc an thần hoặc các thuốc chống lo âu: Nếu đã sử dụng thuốc an thần theo toa hoặc thuốc chống lo âu trong một thời gian dài, người bệnh có thể mất vài tuần để giảm thuốc từ từ. Do các triệu chứng từ cai nghiện, cơ thể cần có thời gian để điều chỉnh với liều lượng thấp của thuốc và sau đó quen dần với tình trạng không sử dụng thuốc. Người bệnh có thể cần các loại thuốc để ổn định tâm trạng, quản lý các giai đoạn thuốc hoặc giảm chứng lo âu. Điều quan trọng nhất là người bệnh cần làm việc chặt chẽ với bác sĩ.

Cai các thuốc kích thích: Không có loại thuốc nào được phê duyệt sử dụng để điều trị cai nghiện các loại thuốc kích thích. Vì thế việc điều trị thường tập trung vào việc giảm liều đến ngưng hoàn toàn và giảm các triệu chứng do cai nghiện, như các rối loạn giấc ngủ, sự thèm ăn và tâm trạng.

Tag: