Bệnh hột xoài

Bệnh hột xoài (u lympho sinh dục) là bệnh gì?

Bệnh hột xoài (hay còn gọi là u lympho sinh dục hoặc u hạt bạch huyết hoa liễu) là một trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục. Đây là bệnh do vi khuẩn Chlamydia trachomatis gây nên. Vi khuẩn này đi qua da và niêm mạc bị xây xát vào các hạch bạch huyết, gây tắc nghẽn xung quanh hạch. Bệnh gây ảnh hưởng đến hạch bạch huyết, cơ quan sinh dục ngoài, thậm chí cả trực tràng và miệng.

 Đây là một trong những bệnh lý xã hội có tốc độ lây lan nhanh và rất nguy hiểm. Bệnh gây dịch ở các vùng nhiệt đới, nhưng ít khi xảy ra ở các vùng phát triển.

Bệnh thường gặp ở đối tượng nam nữ trong độ tuổi từ 20 - 40 nhưng tỷ lệ nam giới mắc bệnh cao hơn so với nữ giới.

Cũng giống như các bệnh xã hội khác bệnh hột xoài lây lan chủ yếu qua đường tình dục không an toàn. Một số con đường khác như lây qua gián tiếp, sử dụng chung đồ dùng cá nhân, quần áo… Cũng có thể lây bệnh nhưng tỷ lệ không cao.

Các biểu hiện của bệnh

Vi khuẩn Chlamydia trachomatis là tác nhân chính gây nên căn bệnh xã hội này và khi mắc bệnh người bệnh có một số biểu hiện gần giống với bệnh giang mai. Vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể không gây bệnh ngay mà ủ bệnh từ khoảng 1 tuần đến 3 tháng.

Bệnh hột xoài được chia thành cấp tính và mạn tính với các biểu hiện đặc trưng của bệnh như:

Giai đoạn tiên phát

• Đây là giai đoạn đầu của bệnh và các tổn thương tiên phát rất nhỏ, thời gian tồn tại ngắn và thường không có nhiều triệu chứng hoặc kín đáo. Người bệnh cũng không cảm thấy đau đớn hay bất cứ sự khác thường nào nên không nhận biết được bệnh.
• Các tổn thương có thể xuất hiện là dạng sẩn nhỏ, các mụn rộp nhỏ, các vết loét nông hoặc có thể là viêm niệu đạo không đặc hiệu. Bệnh có thể xuất hiện ở rãnh quy đầu, dây hãm, dương vật hoặc hạ nang ở nam giới. Đối với nữ giới bệnh sẽ xuất hiện ở môi lớn, môi nhỏ, chạc âm hộ, tiền đình âm đạo.
• Trong trường hợp các thương tổn xuất hiện trong niệu đạo sẽ gây triệu chứng viêm niệu đạo không đặc hiệu, tiết dịch mủ. Một số người khi bị bệnh sẽ bị nổi các hồng ban nút, hồng ban đa dạng, mề đay…

Giai đoạn thứ phát - hội chứng bẹn

• Bệnh hột xoài ở giai đoạn đầu nếu không được phát hiện sẽ phát triển và chuyển sang giai đoạn thứ phát. Giai đoạn này có thể bắt đầu sau 10 - 30 ngày hoặc có thể lâu hơn từ 4 - 6 tháng sau khi bị vi khuẩn tấn công.
• Người bệnh sẽ bị sưng các hạch ở bẹn gây đau đớn và khó chịu, đây là dấu hiệu đặc trưng nhất của bệnh hột xoài. Lúc đầu ở bẹn xuất hiện các đám cứng, đau nhẹ và sau khoảng 1 - 2 tuần chúng sẽ to lên. Lúc này, các hạch sưng to, người bệnh sẽ cảm thấy đau nhiều vùng bẹn, bề mặt da đỏ, các hạch trở nên mềm.
• Khi hạch vỡ hình thành các lỗ rò nhìn giống như gương sen và các lỗ rò thông với nhau. Bên trong có mủ đặc màu vàng xanh và kéo dài trong vài tuần thậm chí đến vài tháng.
• Nếu như vi khuẩn Chlamydia phát triển mạnh và lây lan khắp cơ thể sẽ gây viêm gan, viêm phổi, viêm khớp và dẫn đến sốt cao. Kèm theo đó là các triệu chứng như mất ngủ, mệt mỏi, đau nhức khó chịu.
• Nữ giới khi mắc bệnh hột xoài có khoảng 20 - 30% có triệu chứng ở bẹn, người bệnh thường cảm thấy đau vùng thắt lưng, đau bụng…
• Người quan hệ tình dục đồng giới có thể bị viêm xung quanh trực tràng gây đau, mót rặn, phân có nhày lẫn máu, dễ nhầm với viêm đại-trực tràng.

Một số biểu hiện khác

• Ngoài các triệu chứng kể trên người bị bệnh hột xoài còn có một số biểu hiện khác như: Xuất hiện các u nhú ở niệu đạo nữ giới khiến việc đi tiểu bị ảnh hưởng. Nam giới xuất hiện các lỗ rò dương vật, đáy chậu.

Chẩn đoán bệnh

Bác sĩ chẩn đoán dựa vào tiền sử phơi nhiễm gần đây, khám thực thể và xét nghiệm máu, bao gồm các xét nghiệm với bệnh lây truyền qua đường tình dục. Bác sĩ có thể lấy mẫu vết thương để cấy vi khuẩn, nếu chủng Chlamydia hoặc kháng thể chống lại vi khuẩn xuất hiện chứng tỏ bạn đã mắc bệnh.

Xét nghiệm

• Phản ứng cố định bổ thể nhạy cảm và dương tính sớm hơn thử nghiệm kháng nguyên Frei. Tuy nhiên, có thể dương tính chéo với các nhiễm trùng Chlamydia khác. Kháng thể có thể tồn tại trong nhiều năm. Trong thời gian nhiễm khuẩn LGV - Chlamydia hoạt tính hiện giá 3 1/64.
• Test Frei tiêm trong da mặt trước cẳng tay, đọc sau 48h. Phản ứng này dương tính khá muộn, 2-8 tuần sau khi nhiễm trùng và có thể tồn tại rất lâu mặc dù đã điều trị khỏi bệnh.
• Phản ứng miễn dịch huỳnh quang trực tiếp (microimmunofluorescent) nhạy cảm hơn phản ứng cố định bổ thể nhưng chỉ có ở một số phòng xét nghiệm hiện đại.
• Nuôi cấy phân lập Chlamydia ở não chuột, phôi trứng gà hoặc tổ chức tế bào. Thường lấy bệnh phẩm mủ nhưng tỷ lệ dương tính < 30%.
• PCR hoặc các kỹ thuật khuyếch đại nuclid acid khác (Nucleic acid amplification test-NAAT) có độ nhạy và đặc hiệu cao hơn nuôi cấy phát hiện LGV- Chlamydia.

Điều trị

Những phương pháp phổ biến được dùng để điều trị bệnh hột xoài bao gồm:

• Thuốc kháng sinh được dùng để chống nhiễm trùng và phải được uống trong 3 tuần.
• Các loại thuốc giảm đau như acetaminophen, ibuprofen và chườm nóng tại chỗ có thể được dùng điều trị khi các triệu chứng gây khó chịu ít.
• Người bệnh nên ăn uống đầy đủ dinh dưỡng để đẩy nhanh quá trình làm lành vết thương.
• Ở một số trường hợp, phẫu thuật cần thực hiện để dẫn lưu hạch bạch huyết viêm nhiễm hoặc rạch bỏ áp xe. Các biến chứng có thể xảy ra gồm viêm mãn tính, liệt dương, rối loạn tiểu tiện và đại tiện.

Trong trường hợp bạn đang được điều trị bệnh hột xoài, nên gọi cho bác sĩ khi:

• Thân nhiệt tăng cao bất thường.
• Đau dữ dội mà thuốc giảm đau không có tác dụng.
• Bị tiêu chảy trong khi dùng thuốc kháng sinh.
• Cơ thể không dung nạp được thuốc.

Lưu ý

Bệnh hột xoài là bệnh ít gặp nhưng khả năng mắc bệnh vẫn có và hơn nữa nó lại rất nguy hiểm cho sức khỏe của người bệnh. Người bị bệnh nếu không phát hiện và điều trị có thể tự khỏi sau 8 - 12 tuần nhưng tỷ lệ rất ít, hầu hết người bị bệnh sẽ gặp phải một số nguy hiểm như:

• Ảnh hưởng tâm lý người bệnh: Là bệnh xã hội nguy hiểm nên khi mắc bệnh mọi người sẽ cảm thấy tự ti, mặc cảm với chính bản thân mình và với mọi người. Nếu càng giấu bệnh sẽ khiến tâm lý bị ảnh hưởng lớn, dẫn đến suy nhược cơ thể.
• Lây bệnh cho bạn tình: Đây là bệnh lây lan qua đường tình dục nên nếu đang mắc bệnh mà vẫn hoạt động tình dục có thể sẽ lây cho bạn tình.
• Dẫn đến vô sinh: Bệnh có thể làm ảnh hưởng môi trường âm đạo khiến tinh trùng không thể sống được. Hoặc với nam giới là khiến tinh trùng không thể di chuyển đi gặp trứng nên dẫn đến vô sinh hiếm muộn ở cả nam và nữ.
• Gây các bệnh nguy hiểm: Vi khuẩn Chlamydia gây bệnh hột xoài nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều bệnh nguy hiểm như rò trực tràng âm đạo, viêm đa khớp, viêm niệu đạo, loét hoặc phù âm hộ mà nguy hiểm nhất là gây ra tình trạng hẹp hậu môn.

Bệnh hột xoài có thể chữa khỏi nếu phát hiện kịp thời. Để phòng tránh, bạn và đối tác phải có hành vi tình dục an toàn, sống chung thủy.

Nếu đã lỡ “ăn vụng” và thấy có triệu chứng nghi ngờ như trên thì phải tới các bác sĩ chuyên khoa da liễu, làm các xét nghiệm để có những chẩn đoán, điều trị đúng, kịp thời và phòng tránh lây nhiễm cho đối tác.

Tốt nhất hãy quan hệ một vợ một chồng, nên dùng bao cao su và giữ vệ sinh sạch sẽ trước và sau khi quan hệ tình dục.