Bệnh Cường Cận Giáp
Bệnh cường cận giáp là bệnh gì?
Bệnh cường cận giáp (hay còn gọi là tăng năng tuyến cận giáp) xảy ra do tuyến cận giáp hoạt động quá nhiều, làm lượng canxi trong máu tăng cao. Tuyến cận giáp là 4 tuyến nhỏ nằm ở cổ, gần bên tuyến giáp. Đây là nơi kiểm soát sự cân bằng canxi trong cơ thể. Khi lượng canxi hạ xuống quá thấp, những tuyến này tạo ra một loại hormone tuyến cận giáp (PTH) để lượng canxi trở về mức bình thường.
Hiện nay, căn bệnh này nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến loãng xương, sỏi thận, cao huyết áp, viêm nhiễm (sưng) tuyến tụy hoặc viêm loét dạ dày.
Mỗi năm, khoảng 100,000 người được chẩn đoán mắc bệnh tăng năng tuyến cận giáp. Trong đó nữ giới thường có tỷ lệ mắc bệnh cao gấp đôi nam giới.
Nguyên nhân gây ra bệnh cường cận giáp là gì?
Nguyên nhân gây ra tình trạng này là do các yếu tố tăng sản xuất hormone tuyến cận giáp. Khi đó các tuyến cận giáp duy trì mức độ thích hợp của cả canxi trong cơ thể bằng cách điều chỉnh sự tiết hormone tuyến cận giáp (PTH). Vitamin D cũng tham gia vào điều hòa lượng canxi trong máu. Thông thường, sự cân bằng này hoạt động rất tốt. Tuy nhiên, khi nồng độ canxi trong máu xuống quá thấp, tuyến cận giáp tiết ra đủ PTH để khôi phục lại sự cân bằng. Còn khi nồng độ canxi trong máu quá cao, các tuyến cận giáp lại sản xuất ít PTH đi. Nhưng đôi khi một hoặc nhiều tuyến sản xuất quá nhiều hormone, cũng có thể dẫn đến tình trạng canxi trong máu cao bất thường.
Hiện tại, 85% số bệnh nhân có khối u tuyến cận giáp, hay còn gọi là adenoma, lành tính (không phải ung thư). Số còn lại có thể có tuyến cận giáp phình to ra (tăng sản).
Sau đây là một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh cường cận giáp bao gồm:
- Tuổi tác: Người cao tuổi dễ mắc bệnh cường cận giáp hơn.
- Đã trải qua thời kỳ mãn kinh.
- Thiếu hụt canxi hoặc vitamin D nghiêm trọng và kéo dài.
- Có một rối loạn di truyền hiếm gặp, như u nhiều tuyến nội tiết.
- Đã từng xạ trị ung thư.
- Đã từng uống lithium, một loại thuốc thường được dùng để điều trị rối loạn lưỡng cực.
Triệu chứng thường gặp của bệnh cường cận giáp là gì?
Cho đến nay, tình trạng này thường không có triệu chứng rõ ràng. Những tổn thương hay rối loạn chức năng trong cơ quan hoặc mô khác do nồng độ canxi quá cao lưu thông trong máu và nước tiểu, ngoài ra quá ít canxi trong xương cũng sẽ ảnh hưởng đến cơ thể. Bên cạnh đó, một số trường hợp có thể cảm thấy yếu, mệt mỏi, trầm cảm, đau cơ và khớp. Không những thế, người bệnh có thể ăn ít ngon miệng hơn, buồn nôn, nôn mửa, táo bón, nhầm lẫn, đi tiểu nhiều hơn và khát nước.
Phương pháp điều trị bệnh cường cận giáp như thế nào?
U tuyến cận giáp được điều trị tốt nhất bằng phương pháp phẫu thuật. Đối với những bệnh nhân có lượng canxi trong máu cao, các triệu chứng gây khó chịu hoặc có nguy cơ ung thư mới cần đến phẫu thuật. Thông thường phẫu thuật chữa khỏi cho 95% bệnh nhân. Tuy nhiên, các biến chứng sau khi phẫu thuật như lượng canxi thấp, chảy máu và nhiễm trùng cũng có khả năng xảy ra. Lượng canxi thấp có thể xảy ra nhất thời hoặc kéo dài. Khi đó bác sĩ sẽ đề nghị bệnh nhân sử dụng thuốc bổ sung canxi và vitamin D.
Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ theo dõi bệnh nhân và kiểm tra lượng canxi máu thường xuyên. Trong trường hợp khẩn cấp (lượng canxi quá cao), việc tiêm dịch vào tĩnh mạch và sử dụng các loại thuốc để làm hạ lượng canxi có thể được chỉ định.