Yếu tố nguy cơ của ung thư tuyến tiền liệt
Những ai có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt?
Hiện tại, tất cả nam giới đều có nguy cơ bị ung thư tuyến tiền liệt. Trong đó khoảng 1 người trên 9 người sẽ được chẩn đoán mắc căn bệnh này (trong suốt cuộc đời), nhưng chỉ 1 trong 39 người sẽ tử vong vì căn bệnh này. Và hiện có khoảng 80% nam giới (đến 80 tuổi) có tế bào ung thư ở tuyến tiền liệt. Ngoài nam giới, một số yếu tố khác có thể gia tăng nguy cơ mắc căn bệnh này.
Tuổi tác
Thực tế, tuổi tác được xem là một yếu tố có thể làm tăng tỷ lệ mắc ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới. Nếu họ là người da trắng và không có tiền sử gia đình, tỷ lệ cược mắc bệnh sẽ tăng mạnh ở tuổi 50. Nếu họ là người da đen hoặc có người thân bị ung thư tuyến tiền liệt, thì tỷ lệ mắc bệnh sẽ tăng mạnh ở tuổi 40. Và cho đến nay khoảng 2/3 trong số tất cả các bệnh ung thư tuyến tiền liệt đều được chẩn đoán ở nam giới từ 65 tuổi trở lên. Tuy nhiên đối với những trường hợp càng lớn tuổi, thì khả năng mắc bệnh sẽ giảm đi, đặc biệt là sau 70 tuổi.
Lịch sử gia đình
Đối với những nam giới có người thân đã từng bị ung thư tuyến tiền liệt, họ sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Trong đó nếu có cha hoặc anh trai đã từng mắc căn bệnh này, thì khả năng bị ung thư tuyến tiền liệt sẽ tăng gấp đôi. Hoặc nếu có anh trai đã từng bị ung thư tuyến tiền liệt, thì người cha sẽ có nhiều khả năng bị ảnh hưởng. Thậm chí cơ hội mắc bệnh của bạn sẽ tăng cao khi nhiều thành viên trong gia đình bị ảnh hưởng. Vì vậy nam giới trong gia đình đã từng bị ung thư tuyến tiền liệt nên bắt đầu sàng lọc ở tuổi 40.
Ngoài ra, một số nghiên cứu gần đây đã xác định một số gen di truyền có thể làm tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt. Tuy nhiên các chuyên gia ước tính rằng dạng di truyền của ung thư tuyến tiền liệt chỉ chiếm 5% đến 10% trong tất cả các trường hợp mắc bệnh.
Chủng tộc
Hiện nay, ung thư tuyến tiền liệt thường xảy ra hơn ở đàn ông Mỹ gốc Phi (khoảng 60%) so với đàn ông Mỹ da trắng. Và khi được chẩn đoán, ung thư có nhiều khả năng đã bước vào giai đoạn tiến triển. Tuy nhiên, nam giới ở Nhật Bản và Châu Phi thường có tỷ lệ ung thư tuyến tiền liệt thấp. Nhưng tỷ lệ ở những nhóm này tăng mạnh khi họ nhập cư vào Mỹ, do đó tất cả đàn ông ở Mỹ đều được khuyến cáo nên bắt đầu xét nghiệm ung thư tuyến tiền liệt ở tuổi 50.
Và cho đến nay, các bác sĩ vẫn chưa biết tại sao các chủng tộc khác nhau lại có mức độ mắc ung thư tuyến tiền liệt khác nhau, nhưng họ nghĩ có một số yếu tố trong môi trường kết hợp với nhau, theo thời gian dẫn đến nguy cơ cao mắc bệnh như:
- Chế độ ăn nhiều chất béo.
- Ít tiếp xúc dưới ánh mặt trời.
- Kim loại nặng như cadmium.
- Những thứ gây nhiễm trùng.
- Hút thuốc.
Chế độ ăn
Ăn nhiều chất béo cũng là nguyên nhân gây ra ung thư tuyến tiền liệt.
Một nghiên cứu gần đây cho thấy, việc dung nạp nhiều chất béo trong chế độ ăn uống có thể liên quan đến ung thư tuyến tiền liệt. Hiện tại, nam giới ở các nước có chế độ ăn nhiều chất béo thường có xu hướng ăn ít trái cây và rau quả. Vì vậy bệnh sẽ xảy ra phổ biến hơn ở nhiều các quốc gia xem thịt và các sản phẩm từ sữa là lương thực chính so với những nước có chế độ ăn kiêng cơ bản bao gồm gạo, các sản phẩm từ đậu nành và rau quả.
Béo phì
Hiện nay, tăng cân dường như không làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Tuy nhiên không phải tất cả các kết quả nghiên cứu đều đồng ý lập luận này, bởi vì một số nghiên cứu cho thấy những nam giới bị béo phì có thể gia tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt cao hơn và thậm chí là tử vong vì ung thư tuyến tiền liệt.
Lối sống ít vận động
Hiện tại vẫn chưa có nhiều nghiên cứu được thực hiện để tìm ra mối liên hệ của tình trạng ít hoạt động thể chất và ung thư tuyến tiền liệt, nhưng nó đã được chứng minh đóng một vai trò trong các loại ung thư khác, như ung thư ruột kết và nội mạc tử cung. Cho đến nay, việc ít hoạt động thể chất thường đi kèm với béo phì và hội chứng chuyển hóa, do đó đều này có thể liên quan đến ung thư tuyến tiền liệt.
Thay đổi gen BRCA1 hoặc BRCA2
Thay đổi gen làm tăng tỷ lệ ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới.
Nam giới có thể đã từng nghe bác sĩ nói về những đột biến này. Mọi người đều có chúng khi mới sinh ra, vì vậy chúng thuộc nhóm các yếu tố nguy cơ mà bạn không thể kiểm soát. Ngoài ra những đột biến gen này thường di truyền trong gia đình, nhưng nó chỉ ảnh hưởng đến một số ít trường hợp ung thư tuyến tiền liệt. Thông thường những đột biến này làm tăng cao tỷ lệ mắc ung thư vú và ung thư buồng trứng ở phụ nữ và ung thư tuyến tiền liệt ở một số nam giới.
Hội chứng Lynch
Hội chứng Lynch, hay Ung thư đại tràng di truyền không do polyp (Hereditary Non - Polyposis Colon Cancer - HNPCC), cũng là một thay đổi gen mà bạn có được khi sinh ra. Hiện tại, hội chứng này có thể gia tăng khả năng mắc một số bệnh ung thư, bao gồm cả ung thư tuyến tiền liệt.