Rau tần ô ngoài trị ho rất hay còn nhiều công dụng khác

Rau tần ô là một loại rau ăn lá có nhiều tên gọi tùy theo địa phương: Rau cúc, cây cải cúc, cải tần ô, cúc tần ô, cải nhúng  (vì thường nhúng ăn tái ngon hơn), tên khoa học là Chrysanthemum Coranaryum L., thuộc họ cúc.

Tần ô có hương vị hơi nồng giống mù tạc nhưng rau tươi rất giòn. Tần ô được sử dụng phổ biến trên nhiều nước như Hàn quốc, Trung Quốc, Nhật Bản, và đảo Crete ở Hy lạp.

Ở Việt Nam rau tần ô dùng làm rau ăn sống, tái, nấu canh, lẩu đều ngon thơm, giòn... Nhưng điều cần nhớ là khi nấu không nên nấu chín quá sẽ làm hỏng các thành phần hoạt chất có lợi. Tuy nhiên, tác dụng của nó đối với sức khỏe thì không phải ai cũng biết. Một điều thú vị là, chúng còn có tác dụng trị bệnh rất tuyệt vời.

Thành phần 

Hoa rau tần ô

Rau tần ô chứa các acid amin, lysin, analin, glutamic, threonin, aspartat, prolin, chất béo, chất xơ, đường, carotene, vitamin A, B1, B2, B6, C, E, K, niacin, acide pantotenic, calci, sắt, kẽm, selen, tinh dầu thơm.

Theo đông y, rau tần ô có vị ngọt, hơi đắng, the, thơm, tính hơi mát, không độc. Có tác dụng tiêu thực, lợi trường vị, thanh đàm hỏa, yên tâm khí, chữa ho lâu ngày, thổ huyết, tán phong nhiệt, chữa đau mắt, nhức đầu kinh niên, dùng cho trường hợp ăn kém tiêu, viêm họng, viêm phế quản...

Cây rau xanh thơm ngon này rất thích hợp với người bị bệnh cao huyết áp, người lao động trí óc, thiếu máu, gãy xương. Tuy nhiên khi tiêu chảy thì không nên ăn.

Rau tần ô phát triển vào mùa lạnh. Dùng trong ăn uống, thường là sử dụng phần cọng và lá, lúc cây còn non. Nhưng khi dùng làm thuốc, người ta sử dụng toàn bộ cây tần ô, gồm: Rễ, cọng, thân, lá và hoa.

Với đặc điểm là loại rau dễ trồng và ít sâu bệnh nhất, nên rau tần ô rất lành tính. Nếu không đúng mùa rau tần ô, bạn có thể dùng rau tần ô phơi khô cũng có tác dụng rất tốt.

Dùng rau tần ô thương xuyên, sẽ mang lại những lợi ích như:

• Giúp giảm cân, nhờ chứa nhiều acid chlorogenic và acid hydroxycinnamic (cũng có nhiều trong hạt cà phê). Acid chlorogenic được chứng minh là có đặc tính làm chậm sự gia tăng nồng độ của glucose trong máu sau bữa ăn, nhờ đó nó được xem là một chất dinh dưỡng giảm cân tuyệt vời. Tần ô rất ít calo, với 100g chỉ cung cấp khoảng 22 calo nhưng lại rất giàu chất xơ, ít chất béo, do đó ăn tần ô chắc chắn không bị béo phì.
• Là chất chống oxy hóa tốt nhờ chứa nhiều hợp chất phytochemical như flavonoid, vitamin và carotenoid. Chất chống oxy hóa có lợi cho sức khỏe con người vì chúng làm phá vỡ các gốc tự do, các phân tử phá hoại cơ thể gây bệnh tim, lão hóa sớm, nhăn da, ung thư và các bệnh khác. Để duy trì tác nhân chống oxy hóa của lá tần ô, chỉ nên đun trong vài phút, không nên nấu lâu.
• Cung cấp nhiều Kali cho sức khỏe, giúp bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tim mạch và huyết áp. 100g tần ô đun chín cung cấp 270mg K trong khi ăn 100g tươi có thể cung cấp 460mg, gấp 30% so với lượng chuối. Kali là một khoáng chất quan trọng mà thiếu nó sẽ không có sự dẫn truyền xung động thần kinh và gây mỏi cơ bắp. Một chế độ ăn giàu Kali giúp bảo vệ chống lại bệnh cao huyết áp, đột quỵ, sỏi thận, đầy hơi và loãng xương.

Tuy không thấy ghi nhận độc tính của rau tần ô nhưng các chuyên gia vẫn cảnh báo là nếu ăn nhiều quá nó có thể có một số tác dụng phụ nhẹ như gây khó chịu ở dạ dày và bộ máy tiêu hóa.

Rau tần ô có thể phòng chữa bệnh do giá lạnh từ trong và ngoài cơ thể ở cả người lớn và trẻ nhỏ.

Theo chuyên gia, rau tần ô có thể trị hiệu quả một số bệnh sau:

Trị cảm cúm:

150g rau tần ô tươi, rửa sạch, để ráo nước và cho vào tô. Nấu cháo, đổ cháo đang sôi lên trên rau tần ô, để 5 - 10 phút rồi trộn rau lên ăn, mỗi ngày 2-3 lần.

Đây là món ăn bài thuốc có tác dụng giải cảm nhanh, hiệu quả mà không cần phải uống thuốc.

Chữa ho dai dẳng ở người lớn:

Nấu canh phổi lợn rau tần ô ăn với cơm để trị ho dai dẳng.

Nguyên liệu: 150g rau tần ô tươi, 200g phổi lợn.

Cách làm: Xắt nhỏ phổi lợn, ướp gừng và gia vị. Xào chín rồi cho nước vào đun sôi. Cho rau tần ô vào, rau vừa chín tắt bếp ngay.

Nên ăn lúc canh còn nóng, một ngày một lần, ăn liên tục trong 3-4 ngày.

Đối với ho ở trẻ em:

Lá rau tần ô 6g thái nhỏ, thêm ít mật ong hấp cách thủy cho ra nước để uống trong ngày. Lưu ý: Không áp dụng cho trẻ dưới 1 tuổi.

Ho nhiều, đờm đặc:

Rửa sạch 90g rau tần ô, rồi đem sắc nước, lọc bỏ bã. Sau đó cho đường phèn vào nấu đến khi đường tan, chia làm 2 lần uống.

Rau tần ô còn giúp trị đau đầu kinh niên

Hơ nóng một nắm lá rau tần ô tươi, chườm lên đỉnh đầu và hai bên thái dương mỗi khi đau đầu hoặc buổi tối trước khi đi ngủ.

Nếu không trúng mùa rau tần ô, bạn có thể dùng rau tần ô khô để chữa đau đầu theo cách sau:

10-15g rau tần ô khô cho vào siêu, đổ 3 tô nước, sắc còn 1 tô. Uống sau khi ăn, ngày 2 lần sáng và tối. Uống liên tục 5-7 ngày để có hiệu quả tốt nhất.

Lưu ý: Khi phơi rau tần ô, nhớ phải chọn các cây già một chút, tốt hơn hết là giữ cả phần rễ cây. Những rau tần ô già có hoa thì lại càng quý vì khi phơi rau tần ô sẽ để được rất lâu.

Trị rối loạn tiêu hóa, khó tiêu

Ăn sống rau tần ô hoặc dùng rau tần ô nấu canh ăn đều có tác dụng trị bệnh này hiệu quả. Rau tần ô 500g, gừng tươi 3 lát, 100g thịt lợn nạc. Tát cả rửa sạch, thái nhỏ rau, thịt lợn, nấu thành canh, khi chín nêm gia vị vừa đủ, ăn lúc còn nóng.

Lưu ý:

Những người có thể trạng lạnh, hay bị lạnh bụng, tiêu chảy thì nên hạn chế ăn rau tần ô.

Đau mắt:

Rau tần ô 1 nắm thái nhỏ nấu với một con cá diếc to khoảng 3 ngón tay người lớn để ăn. Ngoài ra, dùng lá rau tần ô rửa sạch, hơ nóng chườm lên mắt (hoặc cho vào vải mỏng chườm) - rất hiệu nghiệm.

Đau mắt đỏ:

Nấu canh ăn với nguyên liệu gồm 150g rau tần ô, 1-2 con cá diếc, hành, gia vị. Ngoài ra, bạn nên dùng lá rau tần ô hơ nóng đắp lên mắt.

Hạ huyết áp:

Rau tần ô có chứa những chất kiềm mật, có tác dụng hạ huyết áp, bổ não. Khi đầu óc choáng váng và được chẩn đoán là do huyết áp cao thì sử dụng 1 bó tần ô để làm thuốc.

Bạn rửa sạch rau, cắt nhỏ, rồi giã nát, ép lấy nước. Lấy lượng nước ép khoảng một ly rượu nhỏ cho mỗi lần uống. Pha thêm nước ấm để uống. Mỗi ngày dùng 2 lần.

Hoặc bạn có thể nấu canh rau tần ô để ăn với nguyên liệu: Rau tần ô 100g, cá thát lát 100g, gừng, hành gia vị. Nó cũng tốt để hạ huyết áp.

Gan nóng, hoa mắt, chóng mặt, tâm phiền bất an:

Cắt nhuyễn 250g rau tần ô rồi ép lấy nước, mỗi lần dùng lấy hai muỗng nhỏ pha với nước ấm uống. Có thể cho thêm chút đường để dễ uống.

Chữa thiếu sữa sau sinh:

Đặc biệt, rau tần ô còn là một món ăn có thể chữa thiếu sữa sau sinh cho sản phụ theo công thức sau: Rau tần ô thịt lợn nạc hấp cách thuỷ: Rau tần ô 300g, thịt lợn nạc 150g, lạc nhân 50g, mắm muối vừa đủ. Rau tần ô nhặt rửa sạch. Lạc nhân giã nhỏ. Thịt lợn nạc rửa sạch băm nhỏ trộn với lạc, mắm muối, viên thành viên bằng quả táo. Dùng bát to, đặt lớp rau tần ô ở đáy bát, sau đó cho thịt vào, trên cùng lại rải lớp rau tần ô, đem hấp cách thuỷ, khi chín chia làm 2 lần ăn với cơm. Cần ăn liền 3 - 5 ngày.

Chữa tiêu chảy:

Rau tần ô có thể chữa được bệnh tiêu chảy, đi ngoài phân lỏng rất hữu hiệu. Lấy 200g rau tần ô nấu canh ăn để giúp làm ôn ấm tỳ vị. Ăn liên tục 3 - 5 ngày.

Trị hoa mắt, chóng mặt:

Dùng 200g rau tần ô, một con cá diếc độ 1/2 kg, một ít rượu, dầu ăn, và các gia vị vừa đủ.

Làm sạch cá diếc, bỏ vảy, rán vàng, rồi cho rượu vào đảo qua, cho gừng, nước vào tiếp, nấu với lửa nhỏ cho cá chín thì cho rau tần ô vào và nấu đến sôi lại, nêm nếm gia vị.

Làm trong liệu trình 10 ngày, tác dụng chữa bệnh rất hiệu quả.

Tiêu sưng, lợi tiểu:

Rau tần ô nhiều axit amin, chất béo, protein và natri, kali dồi dào và các khoáng chất khác giúp điều hòa quá trình trao đổi chất trong cơ thể, loại bỏ phù nề, lợi tiểu.

Tốt cho hệ tiêu hóa:

Rau tần ô chứa nhiều chất dễ bay hơi tạo ra một hương vị đặc biệt giúp tăng sự bài tiết của nước bọt, cải thiện cảm giác thèm ăn. Lượng chất xơ trong rau cũng thúc đẩy nhu động ruột, thải độc trong đường ruột, chống táo bón.

Đau dạ dày, biếng ăn:

Lấy khoảng 250g tần ô rửa sạch rồi trụng nước sôi ăn như rau luộc vậy. Có thể cho thêm chút dầu mè, muối, giấm vào, trộn đều sẽ ăn ngon hơn.

Đi tiểu đêm nhiều:

Nấu canh để ăn với nguyên liệu là 500g tần ô tươi và 50g đậu đen.

Loét tá tràng:

Bài thuốc: 100g rễ tần ô tươi, 30g bồ công anh khô. Bạn cho nguyên liệu vào sắc nước uống liên tục 1 tuần trở lên.

Trị chứng mất ngủ, thần kinh suy nhược:

Sau đây là cách làm một món ăn ngon giúp chữa chứng mất ngủ, thần kinh suy nhược:

Nguyên liệu:

• 350g tần ô.
• 250g tim heo.
• Hành lá đủ dùng.
•  Rượu vang.
• Gia vị: Muối, đường.

Cách làm:

• Sơ chế: Tần ô bỏ cuống, rửa sạch, cắt khúc vừa ăn. Tim heo rửa sạch rồi cắt lát.
• Phi thơm hành lá với dầu ăn.
• Cho tim heo vào xào cho ráo nước rồi thêm chút muối, bột ngọt, chút rượu vang và đường trắng.
• Cuối cùng, cho rau tần ô vào xào chung cho đến khi tim heo chín hẳn và tần ô đã thấm gia vị thì tắt bếp.

Lưu ý:

Là tinh dầu trong tần ô dễ bay hơi, nên chế biến với lửa lớn và xào thật nhanh rồi tắt bếp. Khi tim heo gần chín thì hãy cho rau vào, và nhớ, lửa phải lớn nhất.