Điều trị nói lắp hiệu quả nhất khi sự lo lắng được giải quyết cũng như khả năng nói được cải thiện
Việc Joe Biden được bầu làm tổng thống Hoa Kỳ đã dành được sự quan tâm từ những người trưởng thành bị tật nói lắp. Vì tổng thống Biden đã phải vật lộn với chứng nói lắp từ khi còn nhỏ.
Mười năm trước, bộ phim The King's Speech cũng nhận được sự thu hút và quan tâm tương tự. Bộ phim mô tả cách bác sĩ trị liệu ngôn ngữ đã giúp Vua George VI kiểm soát chứng nói lắp. Phim đã giành được bốn giải Oscar và 12 đề cử Oscar.
Ngoài ra, một danh sách đã trích dẫn gần 200 người bị tật nói lắp đến từ các diễn viên nổi tiếng, ngôi sao thể thao, chính trị gia, ca sĩ, nhạc sĩ, nhà văn và những người khác được biên soạn tại Đại học Bang Minnesota. Rõ ràng, tật nói lắp không phải là rào cản đối với thành công của họ.
Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu cho thấy nhiều người lớn bị tật nói lắp cũng gặp phải các vấn đề tâm lý. Chúng bao gồm lo lắng, trầm cảm và ám ảnh sợ xã hội, cũng như họ tự ti vào bản thân khi bị tật nói lắp.
Trong bài viết này, Michael Stones đã bắt đầu câu chuyện bằng việc ông bị tật nói lắp khi còn rất trẻ. Khi trưởng thành, sự nghiệp của ông bắt đầu trong lĩnh vực tâm lý học lâm sàng, sau đó là học hàm giáo sư tại các trường đại học. Do đó những gì ông chia sẻ trong bài viết có thể là những trải nghiệm tiêu cực và tích cực liên quan đến chứng nói lắp từ cả quan điểm cá nhân lẫn học thuật.
Đối với những gia đình mắc chứng nói lắp nói chung, và những ký ức đầu đời của tôi, tôi đã từng cảm thấy tự hào vì nói lắp giống bố. Tuy nhiên khi học tiểu học, kỉ niệm khó chịu nhất của tôi là phải đọc to văn bản trước toàn trường. Tuy nhiên không giống như nhiều đứa trẻ nói lắp khác, tôi không thể nhớ bất kỳ trường hợp nào bị bạn học chế giễu hoặc bắt nạt.
Sau khi được trị liệu ngôn ngữ ở tuổi vị thành niên, tôi đã học được những cách để tránh bị nói lắp nghiêm trọng. Ngày nay, nói lắp chỉ xảy ra khi tôi lo lắng, nghe điện thoại hoặc không biết phải nói gì.
Các dạng nói lắp
Nghiên cứu về khoa học thần kinh và di truyền chỉ ra nguyên nhân gốc rễ của việc nói lắp là do rối loạn chức năng não di truyền. Từ lâu các nhà tâm lý học đã thiết lập mối quan hệ giữa nói lắp và các đặc điểm tính cách, cũng như với các rối loạn như lo lắng và trầm cảm. Một số nhà nghiên cứu đưa ra quan điểm xã hội về văn hóa khuyết tật (hoặc mô hình xã hội) về tật nói lắp, trong đó những người nói lắp có thể có chung mối quan hệ, bản sắc và niềm tự hào.
Hạnh phúc tâm lý - được đo lường bằng sự tự báo cáo về hạnh phúc hoặc sự hài lòng trong cuộc sống có thể đóng một vai trò quan trọng. Nghiên cứu gần đây thường cho rằng cảm giác hạnh phúc giảm đi là do trải nghiệm cuộc sống tiêu cực liên quan đến chứng nói lắp. Tuy nhiên, các dạng khác cho thấy điều ngược lại dễ xảy ra hơn.
Trong những dạng này, hạnh phúc có ảnh hưởng bao trùm đến trải nghiệm hàng ngày. Các thang đo về hạnh phúc vẫn tương đối ổn định bất kể những thay đổi trong hoàn cảnh sống của một người. Điều này ngụ ý rằng sự khác biệt của mỗi cá nhân về hạnh phúc ảnh hưởng đến trải nghiệm nói lắp, chứ không phải là tác động của việc nói lắp ảnh hưởng đến sức khỏe.
Đối với những người có sức khỏe yếu, tác động tiêu cực của tật nói lắp ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống hàng ngày của họ. Sự kỳ thị về việc nói lắp cũng có nhiều khả năng khiến họ cảm thấy tự ti về bản thân.
Tác động của liệu pháp
Để cải thiện chất lượng cuộc sống, những người có mức độ phúc lợi thấp cần được điều trị nhiều hơn bởi liệu pháp ngôn ngữ. Một nghiên cứu quy mô lớn về những trường hợp đang chờ liệu pháp ngôn ngữ cung cấp một dẫn chứng: một phần ba trong số đó bị chứng rối loạn lo âu xã hội.
Họ không hài lòng về khả năng nói và tác động tiêu cực đến cuộc sống của việc nói lắp so với những người bình thường (không được chẩn đoán mắc chứng rối loạn lo âu xã hội). Họ rõ ràng cần được điều trị các vấn đề ngoài chứng khó nói để cải thiện chất lượng cuộc sống.
Tương tự như vậy, một đánh giá về nghiên cứu khuyến nghị "sự hợp tác giữa các nhà trị liệu ngôn ngữ và các nhà tâm lý học" là cần thiết. Mục đích là phát triển các chương trình để đánh giá và điều trị hiệu quả chứng lo âu xã hội ở những người nói lắp.
Kết quả tích cực liên quan đến chứng nói lắp
Phần lớn cộng đồng nghiên cứu đã bỏ qua bất kỳ kết quả tích cực nào của chứng nói lắp. Kinh nghiệm đáng chú ý của những người nói lắp cho thấy một số lợi ích tiềm năng như: tăng sự đồng cảm, đánh giá cao sự hỗ trợ của xã hội, khả năng phục hồi cao hơn và bản sắc tích cực hơn.
Tổng thống Biden đã mô tả sự đồng cảm đến từ nỗi đau ông đã trải qua như sau:
"Nói lắp đã cho tôi một cái nhìn sâu sắc mà tôi không nghĩ rằng mình đã từng phải trải qua nỗi đau của người khác. Họ dạy tôi phải có mục tiêu cao, làm việc chăm chỉ và tự tin khi theo đuổi mục tiêu cuộc sống."
Blogger Michael Punzi nói rằng anh ấy trở nên tinh ý hơn, lắng nghe tốt hơn, suy nghĩ tốt hơn bởi vì "anh ấy luôn gặp khó khăn khi nói."
Brayden Harrington, 13 tuổi, lắp bắp xúc động qua video tại Hội nghị Quốc gia đảng Dân chủ năm 2020 về thành tích của Biden đã giúp cậu bé vượt qua tật nói lắp của mình như thế nào.
Knut Faldbakken, tiểu thuyết gia nổi tiếng, mô tả một khả năng phục hồi nói lắp bằng cách vượt qua khó khăn, ông cho cho rằng thành công của ông là "sự dẻo dai nói lắp - không có gì là dễ dàng, và tôi không bao giờ bỏ cuộc."
Riêng kinh nghiệm của Michael Stones bao gồm lòng biết ơn đối với tất cả những người đã hỗ trợ hoặc cố vấn cho ông trong suốt cuộc đời. Họ dạy tôi phải đặt mục tiêu cao, làm việc chăm chỉ và tự tin theo đuổi mục tiêu cuộc sống.